Bảo tồn cây dược liệu, tạo sinh kế cho đồng bào Thái ở Nghệ An

Bài 2: Xóa nghèo từ cây dược liệu

Hoàng  Trinh

Hoàng Trinh

baodientubct@gmail.com
Nhờ dự án bảo tồn, phát huy giá trị cây dược liệu đã mở ra hy vọng giúp bà con dân tộc Thái ở Quỳ Hợp (Nghệ An) có cuộc sống ấm no, phát triển bền vững hơn.
Bài 1: Hàng nghìn cây dược liệu được bảo tồn và tạo sinh kế bền vững cho bà con miền núi Nghệ An: Chính sách dân tộc giúp đồng bào thay đổi cuộc sống

Trước nhiều loại cây dược liệu có giá trị bị khai thác cạn kiệt, những năm qua, tỉnh Nghệ An cùng nhiều doanh nghiệp và chính quyền địa phương đã xây dựng và phát triển được một số vùng chuyên canh cây dược liệu tại các huyện miền núi Nghệ An.

Hiệu quả từ mô hình đưa dược liệu từ rừng về vườn nhà

Từ năm 2021, huyện Quỳ Hợp (Nghệ An) đã phê duyệt Đề án “Xây dựng các mô hình trồng cây dược liệu trên địa bàn giai đoạn 2021-2025”

Theo đó, quản điểm của đề án xây dựng mô hình trồng cây dược liệu, từng bước hình thành các vùng trồng cây dược liệu hàng hoá trên địa bàn huyện nhằm phục hồi, bảo tồn và phát triển một số cây dược liệu quý, cung cấp dược liệu cho các bài thuốc thuốc chữa bệnh trong nhân dân, làm nguyên liệu cho các công ty, nhà máy chế biến các loại thuốc chữa bệnh phổ biến cho con người trong giai đoạn hiện nay.

Bài 2: Xóa nghèo từ cây dược liệu
Vườn ươm cây dược liệu của Hợp tác xã Tĩnh Sáng Đường xã Yên Hợp, huyện Quỳ Hợp.

Theo đề án, từ nay đến hết năm 2023 huyện Quỳ Hợp sẽ hoàn thành xây dựng mô hình trồng cây Cát Sâm với diện tích 1ha tại xã Thọ Hợp. Xây dựng mô hình cây sâm Đinh Lăng tại xã Hạ Sơn và mô hình trồng cây xạ đen tại xã Bắc Sơn. Từ năm 2024 - 2025 và những năm tiếp theo sẽ tập trung nhân rộng các mô hình tại các xã, tuyên truyền vận động nhân dân sưu tầm, phục hồi, bảo tồn thêm nhiều loại cây dược liệu để từng bước phát triển sản xuất nhiều loại cây dược liệu phục vụ cho chế biến các loại thuốc chữa bệnh, nâng cao giá trị, hiệu quả trong sản xuất nông nghiệp, tăng thu nhập cho người la động.

Đến nay, sau hơn 1 năm thực hiện Đề án xây dựng các mô hình trồng cây dược liệu trên địa bàn giai đoạn 2021-2025 UBND huyện Quỳ Hợp đã xây dựng 1 mô hình trồng cây Đinh Lăng tại xóm Xiểm Hạ Sơn và 1 mô hình trồng cây Cát Sâm tại xóm Thung Khẳng, xã Thọ Hợp.

Xã Yên Hợp là một xã thuộc khu vực 135 của huyện miền núi Quỳ Hợp. Ở đây, bà con chủ yếu là sản xuất nông nghiệp nhưng đất đai lại không màu mỡ, phần lớn là đồi sỏi và núi đá, vì vậy đời sống còn nhiều khó khăn. Mô hình bảo tồn, phát triển diện tích trồng cây dược liệu và cơ sở chế biến, góp phần nâng cao thu nhập cho người dân, cũng như đẩy nhanh xóa đói, giảm nghèo trên địa bàn.

Bài 2: Xóa nghèo từ cây dược liệu

Cán bộ Hợp tác xã kiểm tra chất lượng cây dược liệu sau 1 năm trồng ở vườn nhà dân.

Theo lời Phó Chủ tịch UBND xã Yên Hợp - ông Chu Ngọc Tân, cuộc sống của bà con Yên Hợp trước đây chỉ thuần nông nghiệp, lúc nông nhàn thì quen với việc khai thác dược liệu từ rừng về bán cho thương lái. Tuy nhiên từ năm 2022 đến nay, dưới sự cầm tay chỉ việc của các thành viên Hợp tác xã Tĩnh Sáng Đường (xã Yên Hợp) họ đã biết đưa cây dược liệu quý ở rừng về trồng trong vườn nhà và có nguồn thu nhập ổn định…

Hơn nữa, cùng với mở rộng diện tích trồng cây dược liệu, hợp tác xã còn tuyên truyền người dân thực hiện liên doanh, liên kết trồng cây dược liệu và thu mua toàn bộ sản phẩm bà con trồng được, từ đó góp phần vào việc phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo tại địa phương.

Gặp chúng tôi, ông Chu Ngọc Tân vui mừng cho biết: "Vài năm gần đây, Yên Hợp thay đổi nhiều rồi vì bà con dân tộc ở vùng cao này giờ không còn phó mặc với quan niệm “sống trên đá, chết vùi trong đá”. Nhiều hộ dân đang đua nhau làm kinh tế bằng chính các đặc sản của địa phương để thoát nghèo...".

Doanh nghiệp vào cuộc

Để chứng minh cho sự “thay da đổi thịt” của vùng đất sỏi đá xa xôi này, ông Tân dẫn chúng tôi đi thăm Hợp tác xã Tĩnh Sáng Đường chuyên trồng và chế biến dược liệu.

Hợp tác xã Tĩnh Sáng Đường - được thành lập bởi 3 anh em người Thái ở xã Yên Hợp, bác sỹ Lá Văn Khôi (bác sỹ tại Bệnh viện Đa khoa khu vực Tây Bắc Nghệ An) là người sáng lập ra Hợp tác xã nông dược Tĩnh Sáng Đường với mong muốn phục vụ người dân trên mảnh đất quê hương mình.

Bài 2: Xóa nghèo từ cây dược liệu
Hợp tác xã Tĩnh Sáng Đường tổ chức nhiều đợt tập huấn chuyển giao kỹ thuật trồng cây dược liệu cho đồng bào dân tộc thiểu số xã Yên Hợp

Sau bao trăn trở nguồn dược liệu ngày càng khan hiếm, hợp tác xã ra đời với mong muốn khôi phục lại nguồn dược liệu trong tự nhiên. Từ lợi thế đất đai, cũng như khí hậu của đất phủ quỳ Nghệ An. Hợp tác xã đã cho ra mô hình trồng cây dược liệu với diện tích đất trồng cây khoảng trên dưới 10ha. Điều này góp phần tạo công ăn việc làm cho bà con trên mảnh đất quê hương.

Tĩnh Sáng Đường đã tận dụng những khoảng đất trống cũng như nắm bắt được chu trình sinh trưởng của một số cây ưa dưới tán cây cổ thụ như cây lá khôi để trồng xen kẽ. Vừa tiết kiệm diện tích vừa mang lại lợi ích kinh tế.

Anh trai cả, anh Lá Văn Duy (sinh năm 1982) - Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Giám đốc Hợp tác xã nông dược Tĩnh Sáng Đường, nói: “Yên Hợp là vùng đất có lợi thế về nguồn dược liệu tự nhiên rất đa dạng, như: cây cà gai leo, dây thìa canh, cây chè dây, lá khôi, cây bách bộ... Với khát vọng phát triển tiềm năng, thế mạnh dược liệu của địa phương, tôi cùng 2 người em trai đã đứng ra vay vốn của ngân hàng để lập Hợp tác xã Tĩnh Sáng Đường...”.

Tuy nhiên, nếu chỉ trồng cây dược liệu đơn thuần thì khó có hiệu quả cao nên anh Duy đã vận động bà con trong xã cùng tham gia hợp tác, cho thuê lại đất để mở rộng vùng trồng dược liệu, rồi cùng nhau vay vốn ngân hàng góp lại để mở xưởng chiết xuất, điều chế nhiều loại cao lỏng, thuốc nam từ cây dược liệu chủ lực của địa phương như: Bột rau má sấy lạnh, cao cà gai leo, cao day thìa canh, cao an lạc miên, cao khôi bình vị, trà túi lọc cà gai leo… để nâng cao giá trị sản phẩm.

Cũng theo anh Duy, trồng dược liệu là một khái niệm mới đối với bà con nơi đây, ban đầu để bà con yên tâm thì hợp tác xã đã đầu tư toàn bộ giống cây, cũng như phân bón và ký hợp đồng cam kết thu mua với người dân. Đến nay, người dân đã hoàn toàn yên tâm mở rộng diện tích gieo trồng, nhờ có hợp tác xã mà đời sống của bà con xã nghèo đang dần được cải thiện.

Nhớ lại những ngày đầu gian khó, Lá Văn Duy chia sẻ: “Hợp tác xã mới đi vào hoạt động hơn 1 năm, ban đầu cũng lắm khó khăn bởi bà con chưa hiểu, hợp tác xã đã phải vận động làm thử nghiệm rất nhiều bà con mới nghe theo. Hiện, chỉ với khoảng 10ha đất trồng dược liệu, dự kiến vào năm 2025 sẽ có khoảng 40ha trồng cây dược liệu..."

Anh Duy nhẩm tính, "Tính ra mỗi năm, hợp tác xã bao tiêu cho bà con 50 tấn dược liệu với mức giá ổn định, cao hơn thị trường. Ngoài ra, còn phân công cán bộ chuyên môn hỗ trợ bà con kỹ thuật nhân giống, trồng, chăm sóc và cách thu hoạch hợp lý để cây sinh trưởng tốt, thu hái được nhiều vụ trong năm…”, Lá Văn Duy nói.

Để phát triển và lợi nhuận như ngày hôm nay, những “ông chủ” của Hợp tác xã Tĩnh Sáng Đường đã phải vắt óc, lăn lộn khắp nơi để tìm đầu ra cho sản phẩm.

Trước tiên, để sản phẩm đạt chất lượng và có uy tín, anh Duy và cộng sự đã đầu tư máy móc trang thiết bị hiện đại bậc nhất trong các hợp tác xã nông nghiệp ở Nghệ An như: máy lọc nước, bể rửa, máy sấy nhiệt, máy sấy lạnh, máy nấu cao, máy nghiền bột, máy khử khuẩn, máy ép màng, đóng nắp...Công nhân làm việc tại nhà xưởng của hợp tác xã đều được trải qua tập huấn về ý thức kỉ luật, cũng như quy trình kỹ thuật. Và công tác kiểm tra, giám sát được thực hiện nghiêm ngặt, từ khâu trồng và chăm sóc nguyên liệu, đến việc sơ chế, sản xuất, đóng gói đưa ra thị trường.

Sản phẩm làm ra được, chàng trai trẻ người Thái – Lá Văn Duy cùng 2 người em lại tìm hướng liên kết với một số doanh nghiệp dược để tiêu thụ sản phẩm, rồi 3 anh em Duy mang sản phẩm đi tham gia, giới thiệu tại nhiều hội chợ, triển lãm nông nghiệp và y dược từ Bắc chí Nam.

Ông Chu Ngọc Tân cho biết, "Xác định dược liệu là những loại cây có giá trị kinh tế cao nên những năm gần đây, cấp ủy, chính quyền địa phương đã và đang có nhiều hoạt động nhằm bảo tồn và phát triển mạnh diện tích trồng cây dược liệu, góp phần nâng cao thu nhập cho người dân. Hiện nay, cây dược liệu đang được chính quyền địa phương quy hoạch, mở rộng. Ban đầu là trồng trong vườn nhà, nếu hiệu quả tốt sẽ nhân rộng ra các vườn đồi, vùng đất cao cưỡng, trồng dưới tán rừng…”, ông Tân cho biết thêm.

Ông Trương Ngọc Bình - Phó Phòng nông nghiệp huyện Quỳ Hợp cho rằng, việc phát triển các vùng trồng dược liệu trên địa bàn và hình thành mối liên kết giữa người dân, hợp tác xã và doanh nghiệp đã bước đầu mang lại hiệu quả tích cực. Đến nay, diện tích cây dược liệu trên địa bàn huyện khoảng trên dưới 10ha.

Diện tích các loại cây dược liệu ngày càng tăng ở Quỳ Hợp không chỉ góp phần bảo tồn và phát triển nhiều loại dược liệu quý của địa phương mà còn tạo việc làm và tăng thu nhập cho hàng trăm hộ dân. Đồng thời, hình thành mối liên kết 4 nhà trong phát triển sản xuất dược liệu thông qua việc thành lập các hợp tác xã , tổ hợp tác vệ tinh trong phát triển dược liệu.

Tuy nhiên để khai thác hiệu quả, phát triển bền vững nguồn dược liệu của địa phương cần hoàn thiện hơn nữa quy hoạch phát triển dược liệu theo hướng cụ thể đến từng cây, từng vùng và từng doanh nghiệp. Về phía các cơ quan chức năng, chính quyền địa phương, cần phối hợp chặt chẽ với các doanh nghiệp, hợp tác xã , tạo điều kiện thuận lợi cho các tổ chức cá nhân đầu tư vào phát triển dược liệu. Cần làm tốt công tác xúc tiến thương mại, quảng bá sản phẩm, tìm kiếm đối tác, thị trường tiêu thụ sản phẩm từ cây dược liệu. Đồng thời, mở các lớp tập huấn khoa học kỹ thuật cho người dân, trồng sản xuất cây dược liệu theo tiêu chuẩn để có dược liệu vừa sạch, vừa có tiêu chuẩn chất lượng cao.

Hoàng Trinh

Tin mới nhất

Gắn chương trình giảm nghèo với xây dựng nông thôn mới

Gắn chương trình giảm nghèo với xây dựng nông thôn mới

Nhờ tích cực triển khai chương trình giảm nghèo gắn với xây dựng nông thôn mới, nhiều địa phương vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đã thoát nghèo.
Lai Châu: Người dân thay đổi sinh kế, vươn lên thoát nghèo nhờ chương trình đào tạo nghề

Lai Châu: Người dân thay đổi sinh kế, vươn lên thoát nghèo nhờ chương trình đào tạo nghề

Nhằm cải thiện đời sống và giảm nghèo bền vững cho người dân trên địa bàn, tỉnh Lai Châu đã ban hành kế hoạch đào tạo nghề cho lao động nông thôn năm 2023.
Sơn La: Định hướng phát triển thương mại điện tử bền vững

Sơn La: Định hướng phát triển thương mại điện tử bền vững

Ngày 25/5, UBND tỉnh Sơn La phối hợp với Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số tổ chức Hội nghị Định hướng phát triển thương mại điện tử bền vững tỉnh Sơn La.
Những lá đơn xin thoát nghèo: “Thắp lửa” ý chí tự lực vươn lên

Những lá đơn xin thoát nghèo: “Thắp lửa” ý chí tự lực vươn lên

Xin thoát nghèo không hẳn vì họ đã hết khó khăn nhưng sâu thẳm trong suy nghĩ họ mong được tự thân, nhường suất nghèo cho những gia cảnh đáng thương hơn...
Sản xuất theo chuỗi giá trị: Mô hình cần được nhân rộng

Sản xuất theo chuỗi giá trị: Mô hình cần được nhân rộng

Nhờ phát triển sản xuất theo chuỗi giá trị, nhiều tỉnh, thành phố, nhất là khu vực miền núi đã hình thành các vùng sản xuất lớn, thay đổi tư duy canh tác...

Tin cùng chuyên mục

Giá nông sản "nhảy múa", người dân miền núi Nghệ An thấp thỏm

Giá nông sản "nhảy múa", người dân miền núi Nghệ An thấp thỏm

Sự lên xuống thất thường của giá các loại nông sản thế mạnh khiến đời sống của người dân miền núi Nghệ An còn gặp nhiều khó khăn.
Du lịch nông nghiệp, mở ra hướng mới cho tiêu thụ sản phẩm vùng nông thôn

Du lịch nông nghiệp, mở ra hướng mới cho tiêu thụ sản phẩm vùng nông thôn

Phát triển du lịch nông thôn sẽ giúp mở ra hướng mới cho tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp, cải thiện cơ sở hạ tầng ở vùng nông thôn, mang lại lợi ích bền vững.
Hợp tác xã phát huy vai trò ‘trụ đỡ’ vùng đồng bào dân tộc thiểu số ở Nghệ An

Hợp tác xã phát huy vai trò ‘trụ đỡ’ vùng đồng bào dân tộc thiểu số ở Nghệ An

Nhiều hợp tác xã ở vùng miền núi Nghệ An do người dân tộc thiểu số làm chủ, đã mở ra hướng phát triển kinh tế hàng hóa cho bà con đồng bào dân tộc địa phương.
Hồi sinh tour du lịch sông Chảy hấp dẫn trên miền cao nguyên trắng Bắc Hà

Hồi sinh tour du lịch sông Chảy hấp dẫn trên miền cao nguyên trắng Bắc Hà

Du lịch trên sông Chảy từ thôn Trung Đô xã Bảo Nhai đến Hồ Thủy điện xã Cốc Ly, huyện Bắc Hà đã từng là tour thu hút rất đông khách du lịch.
Để mật ong thương hiệu Việt xuất khẩu thành công ra thị trường nước ngoài

Để mật ong thương hiệu Việt xuất khẩu thành công ra thị trường nước ngoài

Bà Lê Thị Nga – Tổng Giám đốc Công ty CP Ong Tam Đảo (Honeco) đã chia sẻ với phóng viên về giải pháp để xuất khẩu thành công mật ong thương hiệu Việt.
Phát triển thương hiệu chè Shan tuyết trên cao nguyên trắng Bắc Hà

Phát triển thương hiệu chè Shan tuyết trên cao nguyên trắng Bắc Hà

Phát triển thương hiệu chè Shan tuyết trên cao nguyên trắng Bắc Hà, tỉnh Lào Cai góp phần quảng bá sản phẩm chè, tạo việc làm cho lao động địa phương.
Cao Bằng: Hiệu quả tích cực từ Chương trình OCOP

Cao Bằng: Hiệu quả tích cực từ Chương trình OCOP

Nhờ triển khai tích cực Chương trình OCOP, nhiều sản phẩm nông sản của Hoà An đã tìm được thị trường tiêu thụ, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn.
Huyện Hoà An – Cao Bằng: 100% xã có điện lưới quốc gia và đường ôtô đến trung tâm

Huyện Hoà An – Cao Bằng: 100% xã có điện lưới quốc gia và đường ôtô đến trung tâm

Nhờ triển khai hiệu quả các chính sách hỗ trợ vùng đồng bào dân tộc thiểu số, đến nay 100% xã tại huyện Hoà An có điện lưới, đường ôtô đến tận trung tâm
Tạo sinh kế bền vững cho đồng bào từ mô hình du lịch cộng đồng ở Nghệ An

Tạo sinh kế bền vững cho đồng bào từ mô hình du lịch cộng đồng ở Nghệ An

Du lịch sinh thái với nền tảng du lịch cộng đồng là một trong những sản phẩm du lịch được tỉnh Nghệ An tập trung phát triển trong nhiều năm qua.
Hội Cựu chiến binh Bảo Thắng-Lào Cai: Phát huy phẩm chất “Bộ đội cụ Hồ”

Hội Cựu chiến binh Bảo Thắng-Lào Cai: Phát huy phẩm chất “Bộ đội cụ Hồ”

Các cựu chiến binh huyện Bảo Thắng - Lào Cai phát huy phẩm chất Bộ đội cụ Hồ không ngại khó khăn, góp phần tích cực vào phong trào xây dựng nông thôn mới.
Khởi nghiệp từ phát triển cây chè Shan tuyết hữu cơ gắn với du lịch cộng đồng homestay

Khởi nghiệp từ phát triển cây chè Shan tuyết hữu cơ gắn với du lịch cộng đồng homestay

Được cha ông để lại cùng với sự cố gắng nỗ lực cải tạo, trồng mới trên 3ha chè Shan tuyết hữu cơ đã và đang đem lại thu nhập cao, ổn định cho gia đình anh Niêu.
Đổi thay tích cực trên vùng cao nguyên đá Hà Giang

Đổi thay tích cực trên vùng cao nguyên đá Hà Giang

Cùng với phát triển kinh tế nông nghiệp theo hướng hàng hóa gắn với du lịch, giờ đây đồng bào vùng cao núi đá Hà Giang đã từng bước xóa đói giảm nghèo.
Bàn giải pháp xuất khẩu vải thiều Bắc Giang sang thị trường Hoa Kỳ

Bàn giải pháp xuất khẩu vải thiều Bắc Giang sang thị trường Hoa Kỳ

Với 17 mã số vùng trồng được Hoa Kỳ cấp mã số, diện tích 205 ha, năm nay, Bắc Giang dự kiến xuất khẩu sang thị trường Hoa Kỳ 1.500 tấn quả vải thiều.
Lào Cai: Phát triển du lịch Cao nguyên trắng Bắc Hà gắn với nông nghiệp bền vững

Lào Cai: Phát triển du lịch Cao nguyên trắng Bắc Hà gắn với nông nghiệp bền vững

Góp sức giữ vững thương hiệu du lịch, miền cao nguyên trắng Bắc Hà, tỉnh Lào Cai phát triển du lịch gắn với nông nghiệp bền vững.
Cây quế ‘cứu cánh’ ổn định đời sống nông dân vùng cao Cốc Ly

Cây quế ‘cứu cánh’ ổn định đời sống nông dân vùng cao Cốc Ly

Cây quế khẳng định là cây chủ lực giảm nghèo, góp sức xây dựng nông thôn mới vùng cao Cốc Ly ngày một khởi sắc, trù phú.
Phát triển rừng bền vững tại khu vực Bắc Trung Bộ

Phát triển rừng bền vững tại khu vực Bắc Trung Bộ

Hội nghị cũng tập trung thảo luận về các vấn đề chủ yếu trong lĩnh vực bảo vệ rừng, báo cáo, đánh giá về những kết quả đạt được, những hạn chế và nguyên nhân.
Độc đáo món trứng kiến tại huyện miền núi của tỉnh Quảng Bình

Độc đáo món trứng kiến tại huyện miền núi của tỉnh Quảng Bình

Trứng kiến là món ăn được ưa thích của người dân huyện Minh Hóa (Quảng Bình). Những ngày tháng 4, 5 hàng năm chính là vụ thu hoạch của sản vật độc đáo này.
Xã của những ngôi biệt thự nhờ phát triển cây quế hữu cơ

Xã của những ngôi biệt thự nhờ phát triển cây quế hữu cơ

Nậm Đét là xã tiên phong đi đầu trong việc đat chứng nhận quế hữu cơ quốc tế của tỉnh Lào Cai, mở đầu cho xu hướng sản xuất quế hữu cơ trên địa bàn tỉnh.
Năm 2023, Sơn La sẽ xuất khẩu 18.700 tấn trái cây

Năm 2023, Sơn La sẽ xuất khẩu 18.700 tấn trái cây

18.700 tấn trái cây, tương đương 25,26 triệu USD sẽ được Sơn La xuất khẩu trong năm 2023, tăng 26,15% so với năm 2022.
Đà Nẵng: Trồng 20.000 cây gỗ lớn, tạo sinh kế bền vững cho người dân

Đà Nẵng: Trồng 20.000 cây gỗ lớn, tạo sinh kế bền vững cho người dân

20.000 cây gỗ lớn thay thế cây keo không chỉ giúp người dân huyện Hòa Vang có sinh kế bền vững mà còn góp phần bảo vệ môi trường, phòng chống lũ lụt, sạt lở.
Xem thêm
Mobile VerionPhiên bản di động