Hướng đi thoát nghèo bền vững ở Lạng Sơn

Từ một nông dân nghèo ở xã Na Sầm (tỉnh Lạng Sơn), anh Hoàng Văn Hưng đã vươn lên trở thành tấm gương điển hình trong phát triển kinh tế nhờ gắn bó với cây hồng vành khuyên – loại cây ăn quả truyền thống của địa phương.

Sinh năm 1979 trong gia đình nghèo, cuộc sống của anh Hưng gắn với vài sào ruộng và nương ngô, thu nhập bấp bênh. Năm 2006, nhận thấy tiềm năng từ cây hồng Vành khuyên, anh mạnh dạn đầu tư toàn bộ tiền tích góp để trồng 200 cây giống. Ban đầu, do thiếu kỹ thuật, vườn cây phát triển kém, năng suất thấp. Không nản chí, anh miệt mài tìm hiểu qua sách báo, tham gia các lớp tập huấn khoa học kỹ thuật do địa phương tổ chức.

Nhờ kiên trì học hỏi, đến năm 2018, anh áp dụng thành công quy trình sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, giúp nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm. Thấy rõ hiệu quả, năm 2019, anh cùng 9 hộ dân thành lập Hợp tác xã Nông nghiệp Hoàng Việt. Từ 10 ha ban đầu, hợp tác xã mở rộng lên 25 ha, đồng thời liên kết với nông dân trong vùng phát triển thêm 215 ha, tiêu thụ khoảng 240 tấn quả mỗi năm.

Hợp tác xã chú trọng canh tác an toàn, sử dụng phân hữu cơ, thuốc sinh học, đảm bảo sản phẩm thân thiện với môi trường. Năm 2021, hồng Vành khuyên Hoàng Việt được chứng nhận OCOP 4 sao, nhanh chóng mở rộng thị trường tiêu thụ sang Bắc Ninh, Quảng Ninh, Hải Phòng, Thái Nguyên và Hà Nội.

Mô hình trồng hồng Vành khuyên đã mang lại hiệu quả kinh tế rõ rệt. Bình quân mỗi hộ thành viên có thu nhập 150 – 200 triệu đồng/năm. Riêng gia đình anh Hưng, với 2 ha và 800 gốc hồng, mỗi năm thu về trên 200 triệu đồng sau khi trừ chi phí. Hợp tác xã còn tạo việc làm ổn định cho 8 lao động với mức lương 8 – 10 triệu đồng/người/tháng, đồng thời tích cực tham gia hoạt động an sinh xã hội, hỗ trợ hộ nghèo tại địa phương.

Không chỉ dừng lại ở sản xuất, hợp tác xã còn phát triển mô hình du lịch trải nghiệm vườn hồng, thu hút gần 1.000 lượt khách chỉ trong 5 tháng cuối năm 2024. Đây là hướng đi mới, góp phần quảng bá sản phẩm, tăng giá trị cho cây hồng Vành khuyên.

Với trên 500 ha, trong đó trên 67 ha là hồng VietGAP, thời điểm này, những người trồng hồng tại xã Hoàng Văn Thụ đang bắt tay vào phòng trừ sâu bệnh hại, bón phân, làm cỏ cho cây hồng.

Ông Hoàng Văn Hậu, Giám đốc Hợp tác xã (HTX) Sản xuất, kinh doanh hồng vành khuyên Nà Mò (xã Hoàng Văn Thụ) chia sẻ: hiện nay, HTX có trên 9 ha hồng vành khuyên được chăm sóc theo hướng VietGAP và hướng hữu cơ. Theo đó, để chuẩn bị cho vụ tới, thời điểm này, chúng tôi đã tiến hành cắt tỉa cành già cỗi để tạo tán mới, phát quang vườn, dọn cỏ để giúp cây phát triển tốt, khỏe mạnh. Việc tập trung chăm sóc cây hồng ở thời điểm này có ý nghĩa rất quan trọng, là một trong những yếu tố quyết định giúp cho năng suất và chất lượng quả cao hơn.

Nâng tầm cây hồng vành khuyên thành sản phẩm chủ lực xứ Lạng

Hồng vành khuyên là cây trồng chủ lực địa phương. Với định hướng mở rộng diện tích trồng hồng, cải tạo vườn cây già cỗi, xây dựng vùng sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP và hữu cơ, mới đây, Trung tâm Khuyến nông Lạng Sơn đã tổ chức Hội nghị tập huấn kỹ thuật canh tác hồng vành khuyên tại xã Hoàng Văn Thụ. Chương trình tập huấn đã cung cấp kiến thức tổng quan về sản xuất hồng, các giống hồng phổ biến ở Việt Nam và điều kiện ngoại cảnh phù hợp cho cây hồng.

Cùng với đó, Trung tâm Khuyến nông còn hướng dẫn chi tiết về kỹ thuật trồng, chăm sóc, phát hiện và phòng trừ sâu bệnh; kỹ thuật thu hái, bảo quản và chế biến quả hồng. Đây là những kiến thức thiết thực giúp bà con canh tác hiệu quả hơn.

Khi năng suất và chất lượng quả hồng vành khuyên ngày càng ổn định tỉnh Lạng Sơn cũng đã triển khai nhiều chương trình đồng bộ thiết kế bao bì, tem nhãn nhận diện sản phẩm, đồng thời quảng bá xúc tiến thương mại, xây dựng thương hiệu và mở rộng thị trường tiêu thụ. Không chỉ dừng lại ở khâu nhận diện, tỉnh Lạng Sơn còn định hướng phát triển vùng hàng hóa tập trung gắn với chuỗi liên kết sản xuất – tiêu thụ.

Trong kết nối thị trường, tỉnh cũng đã chủ động liên hệ với các hệ thống siêu thị lớn tại Hà Nội, đồng thời tích cực tham gia hội chợ thương mại trong và ngoài tỉnh. Đến nay, trên địa bàn đã hình thành 3 hợp tác xã chuyên sản xuất, kinh doanh hồng Vành khuyên và 1 cửa hàng giới thiệu sản phẩm OCOP. Đây là những đầu mối quan trọng giúp người dân đưa sản phẩm đến tay người tiêu dùng rộng rãi hơn.

Ông Hoàng Văn Hậu, Giám đốc Hợp tác xã sản xuất và kinh doanh hồng Vành khuyên Nà Mò (xã Hoàng Văn Thụ), chia sẻ: “Chúng tôi đã mở nhiều điểm thu mua ở các vị trí thuận tiện, bà con rất phấn khởi vì giá hồng năm nay cao hơn những vụ gần đây. Hợp tác xã cũng tăng cường liên kết với các đầu mối, quảng bá sản phẩm qua gian hàng trưng bày và các kênh thương mại điện tử”.

Với cách làm bài bản, sự đồng hành của chính quyền và tinh thần chủ động của người dân, hồng vành khuyên đang từng bước khẳng định vị thế, trở thành sản phẩm hàng hóa chủ lực, góp phần nâng cao thu nhập và giảm nghèo bền vững tại nhiều xã vùng cao Lạng Sơn.

Khi nông dân mạnh dạn đổi mới, dám liên kết và áp dụng tiến bộ kỹ thuật, cây trồng truyền thống có thể trở thành động lực thoát nghèo và phát triển kinh tế bền vững.