Năng suất lúa Quảng Trị giảm sâu

Quảng Trị nằm ở dải đất miền Trung, nơi thường xuyên hứng chịu các cơn bão đổ bộ từ Biển Đông, gió to mưa lớn làm đổ ngã và ngập úng nhiều diện tích hoa màu của người dân vùng nông thôn. Đặc biệt là cây lúa nước, cây trồng được xem là chủ lực thường xuyên bị thiệt hại với sản lượng lớn. Điều này làm cho nhiều người dân tại vùng nông thôn Quảng Trị không mấy mặn mà với việc lựa chọn lúa để canh tác mà chọn chuyển đổi sang nhiều loại giống cây trồng khác để canh tác. Nhiều năm trước, tại những vùng nông thôn, không khó để có thể bắt gặp tình trạng bỏ hoang ruộng lúa trên địa bàn tỉnh.

Vụ lúa hè thu năm nay của Quảng Trị được đánh giá là một trong những vụ mùa khó khăn nhất trong nhiều năm trở lại đây. Hoàn lưu của cơn bão số 1 đã gây mưa ngập trái mùa vào tháng 6, làm ngập úng nhiều diện tích lúa vụ hè thu trên địa bàn tỉnh. Hàng trăm hecta lúa đã bị ngập chết, không thể phục hồi và không thể gieo lại do đã quá vụ. Đến cuối vụ, khi lúa chưa chín đều thì bão số 5 lại tiến vào, buộc người dân phải thu hoạch trong điều kiện bất lợi. Nhiều diện tích lúa non, chưa đạt độ chín.

Nhờ sự kịp thời chỉ đạo UBND tỉnh Quảng Trị, nhanh chóng kích hoạt những biện pháp, huy động mọi nguồn lực để giúp người dân thu hoạch lúa trước bão theo phương châm “xanh nhà hơn già đồng”. Mặc dù những con số về năng suất và sản lượng có xu hướng giảm so với cùng kỳ năm trước. Với sự chỉ đạo đúng đắn của các cấp lãnh đạo, sự đồng thuận và nỗ lực bằng bàn tay, khối ốc của người nông dân đã góp phần giảm thiểu tối đa thiệt hại do thời tiết gây ra.

Bên cạnh đó vụ hè - thu năm nay, với sự chỉ đạo quyết liệt của ngành Nông nghiệp và Môi trường, các địa phương đã chú trọng xây dựng chuỗi liên kết trong sản xuất, tiêu thụ sản phẩm, nhờ vậy đã hạn chế tình trạng ruộng bỏ hoang, tạo niềm tin gắn bó với nghề trồng lúa trong mỗi người nông dân ngày một vững vàng hơn.

Liên kết sản xuất, nâng cao hiệu quả kinh tế các cánh đồng

Vụ hè - thu năm nay tại xã Ninh Châu, Tổng Công ty Nông nghiệp Quảng Bình triển khai liên kết sản xuất trên diện tích 120 héc ta. Đây là diện tích hàng năm chỉ sản xuất lúa vụ đông - xuân mà không sản xuất hè - thu.

Khi tham gia mô hình, các khâu trong quá trình sản xuất được ứng dụng cơ giới hóa từ làm đất đến thu hoạch. Đặc biệt sử dụng máy bay không người lái trong việc xuống giống, bón phân.

Ông Trương Văn Lê, Hợp tác xã Minh Trung, xã Ninh Châu, tỉnh Quảng Trị chia sẻ: "Tham gia mô hình này, bà con rất phấn khởi vì làm ra bao nhiêu được doanh nghiệp thua mua bấy nhiêu ngay trên cánh đồng, không bị ép giá, năng suất lại đạt cao".

Ngoài xã Ninh Châu, vụ hè - thu này, Tổng Công ty Nông nghiệp Quảng Bình triển khai sản xuất 120 hecta tại xã Quảng Ninh. Ông Nguyễn Xuân Kỳ - Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Tổng Công ty Nông nghiệp Quảng Bình cho biết, mong muốn ban đầu của doanh nghiệp và bà con nông dân là năng suất đạt khoảng 5 tấn/hecta, nhưng hiện tại năng suất đạt khoảng 6 tấn/hecta, vượt ngoài mong đợi.

“Thực tế trên vùng đất này trước đây chỉ làm một vụ, đây là vụ đầu tiên chúng tôi liên kết sản xuất. Thời gian đầu bà con nông dân rất lo lắng, nhưng chúng tôi quyết tâm triển khai để khẳng định rằng thành công không chỉ mang lại cho bà con nông dân mà còn là hiệu quả kinh tế cho xã hội. Chúng tôi đầu tư phân bón, giống, kỹ thuật và khi thu hoạch, chúng tôi thu mua lại. Với giá hiện tại, sau trừ chi phí, bà con vẫn thu lợi 15 - 20 triệu đồng/hecta” – ông Nguyễn Xuân Kỳ cho biết thêm.

Năm nay tại các địa phương trên địa bàn tỉnh đã hạn chế tình trạng bỏ hoang ruộng lúa vụ hè - thu, nhiều địa phương đã xây dựng được chuỗi liên kết với các doanh nghiệp trong việc cung cấp giống, hỗ trợ kỹ thuật và bao tiêu sản phẩm nên bà con rất phấn khởi.

Trên tay những bông lúa trĩu hạt, ông Bùi Phước Trang, Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh Quảng Trị thông tin: "Hằng năm trên địa bàn tỉnh có khoảng 6.000 - 7.000 hecta không sản xuất vụ hè - thu. Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh Quảng Trị sẽ tham mưu cho Sở Nông nghiệp và Môi trường tiếp tục đẩy mạnh thông tin, tuyên truyền để nhân rộng mô hình này trong vụ hè - thu 2026, hạn chế tình trạng bỏ hoang, đảm bảo an ninh lương thực, góp phần phát triển kinh tế xã hội của địa phương".

Không theo lối mòn cũ là tiêu thụ lá qua thương lái, năm nay người dân vùng nông thôn Quảng Trị chọn hướng đi bền vững hơn qua các chuỗi liên kết, tiêu thụ lúa. Mỗi khi bước vào giai đoạn thu hoạch trong năm người nông dân không còn trăn trở lo lắng về đầu ra của lúa, mà có động lực hơn, chuyên tâm canh tác, nâng cao chất lượng, sản lượng lúa, cải thiện đời sống; đồng thời tạo ra các giá trị kinh tế bền vững cho sự phát triển chung của kinh tế tỉnh nhà.

Theo báo cáo của UBND tỉnh Quảng Trị: Vụ đông xuân, năng suất cây lúa bình quân chung toàn tỉnh đạt 60,36 tạ/ha, giảm 4,9%; sản lượng đạt 371.410,1 tấn, giảm 3,7% so với vụ đông xuân năm trước. Đặc biệt vụ hè - thu, năng suất lúa bình quân chung toàn tỉnh ước đạt 48,10 tạ/ha, giảm 6,6% so với năm trước; ước tính sản lượng lúa toàn tỉnh đạt 227.063,5 tấn, giảm 8,0% so với vụ hè - thu cùng kỳ.