Từ farmstay đến homestay: Khát vọng thoát nghèo của người dân Lào Cai

Tận dụng tối đa lợi thế của từng địa phương để phát triển du lịch cộng đồng kết hợp với chính sách hỗ trợ đồng bộ hiệu quả của nhà nước. Nhiều huyện vùng cao đã tạo kế ổn định khơi dậy khát vọng thoát nghèo của người dân địa phương.

Là một trong những người đầu tiên phát triển loại hình du lịch cộng đồng tại phường Cầu Thia tỉnh Lào Cai, những ngày đầu chị Đinh Thị Đương, chủ cơ sở du lịch Mường Lò Farmstay (phường Cầu Thia) gặp không ít khó khă. Tuy nhiên, với tinh thần dám nghĩ dám làm đến nay mô hình Mường Lò Farmstay của chị đã trở thành địa điểm thường xuyên đón khách du lịch trong và ngoài nước. Không chỉ góp phần bảo tồn không gian văn hóa Mường, mô hình này còn giúp tối đa hóa việc sử dụng lao động, sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ tại địa phương.

Chị Đinh Thị Đương cho biết: Nhờ điều kiện tự nhiên, khí hậu và con người đặc trưng của vùng đất này, mô hình farmstay được du khách, đặc biệt là khách quốc tế, đón nhận tích cực. Cơ sở đã hợp tác với nhiều công ty lữ hành, tạo thêm việc làm cho người dân địa phương, đồng thời tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp của bà con. “Chúng tôi mong muốn lan tỏa thông điệp về sản xuất thực phẩm sạch, vừa phục vụ du khách, vừa tạo sinh kế bền vững cho cộng đồng”, chị Đương chia sẻ.

Khi du lịch chưa phát triển người dân tại phường Cầu Thi chủ yếu sống dựa vào nông nghiệp xen kẽ với lâm nghiệp thu nhập thấp. Nhờ có mô hình này, nhiều hộ gia đình, đặc biệt là các phụ nữ dân tộc thiểu số có việc làm ngay tại gần nhà, có thêm thu nhập và cải thiện đời sống. Chị Hà Thị Nhung, nhân viên cơ sở du lịch Mường Lò Farmstay (phường Cầu Thia), cho biết: “Trước đây tôi chỉ làm ruộng. Từ khi farmstay phát triển, tôi vừa có thêm việc làm, thu nhập ổn định, vừa vẫn có thể tranh thủ thời gian chăm sóc đồng áng tại nhà”.

Tương tự, nằm giữa không gian rừng núi của xã Phú Luông, mô hình homestay của anh Thào A Su mang đậm bản sắc văn hóa địa phương. Không chỉ thu hút đông đảo du khách đến ăn nghỉ, mô hình còn tại việc làm cho năm lao động thời vụ, nhất là vào thời điểm từ tháng 9 đến tháng 12 hàng năm. 

Anh Thào A Su (xã Phú Luông) chia sẻ: “Ban đầu tôi dự định vào làm tại một công ty điện tử ở Hà Nội, nhưng cuộc sống nơi đô thị quá ồn ào, chật chội. Tôi quyết định trở về quê mở homestay, vừa phát triển kinh tế gia đình, vừa góp phần tạo sinh kế, thúc đẩy du lịch địa phương”.

Tại điểm du lịch cộng đồng Cát Cát (phường Sa Pa), mô hình gắn kết bảo tồn văn hóa với chăm lo an sinh xã hội đang phát huy hiệu quả. Sau ảnh hưởng của dịch bệnh và thiên tai, nơi đây từng bước phục hồi nhờ sự chung tay của cộng đồng và các chính sách hỗ trợ. Ông Nguyễn Trung Kiên, Phó Giám đốc Công ty TNHH MTV Du lịch Cát Cát, cho biết: du lịch cộng đồng giúp người dân trực tiếp tham gia, hưởng lợi từ hoạt động du lịch, đồng thời giữ gìn bản sắc văn hóa truyền thống. Những năm qua, nhiều nguồn lực từ các chương trình mục tiêu quốc gia và đề án địa phương đã được huy động để phát triển mô hình này.

Tại Cát Cát, hơn 20 trẻ em có hoàn cảnh khó khăn được hỗ trợ kinh phí tham gia biểu diễn văn nghệ phục vụ du khách; trên 10 người cao tuổi được hỗ trợ nhà ở miễn phí và tham gia giới thiệu nghề truyền thống. Người dân địa phương còn trực tiếp làm hướng dẫn viên, bán hàng lưu niệm, phát triển dịch vụ trải nghiệm.

Đáng chú ý, các mô hình homestay đang phát triển mạnh tại Tả Van, Mường Hoa, Tả Phìn, Bản Liền, Trung Đô… Toàn tỉnh Lào Cai hiện có hơn 400 cơ sở lưu trú cộng đồng, tạo việc làm cho khoảng 1.500 lao động, chủ yếu là thành viên các hộ gia đình. Thu nhập bình quân đạt 50–70 triệu đồng/hộ/năm, nhiều hộ có doanh thu 150–200 triệu đồng/năm.

Chính sách mở đường, du lịch cộng đồng bứt phá

Lào Cai - vùng đất 25 dân tộc anh em cùng sinh sống, tạo nên bức tranh văn hóa đa sắc màu - đang từng bước chuyển mình mạnh mẽ theo hướng phát triển du lịch cộng đồng gắn với bảo tồn giá trị truyền thống.

Thời gian qua tỉnh Lào Cai đã xây dựng nhiều cơ chế chính sách để hỗ trợ và thu hút các nhà đầu tư phát triển du lịch đặc biệt đẩy mạnh các dự án tạo việc làm tại chỗ đào tạo, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, tổ chức các lớp tập huấn hướng dẫn dẫn nghiệp vụ du lịch đến từng thành viên của các homestay.

Ông Đinh Văn Thơ, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Lào Cai, cho biết, bên cạnh việc hỗ trợ người dân tìm kiếm việc làm tại doanh nghiệp, tỉnh chú trọng khuyến khích bà con tham gia các dự án phát triển sản xuất ngay tại địa phương. Cách làm này vừa giúp duy trì nghề truyền thống, vừa tạo thêm thu nhập ổn định. Trong đó, vai trò của các hợp tác xã, tổ hợp tác và nhóm cộng đồng được xem là yếu tố then chốt để dự án phát huy hiệu quả.

Tận dụng lợi thế bản địa cùng chính sách hỗ trợ đồng bộ của Nhà nước, nhiều mô hình du lịch cộng đồng ở Lào Cai đã trở thành điểm sáng phát triển kinh tế. Không chỉ góp phần giảm nghèo, tạo sinh kế bền vững, nâng cao thu nhập, các mô hình này còn khơi dậy khát vọng thoát nghèo, góp phần bảo tồn văn hóa và xây dựng nông thôn mới hạnh phúc.