Đa dạng sinh kế để tăng thu nhập, giảm nghèo bền vững

Xã Tây Giang nằm cách trung tâm thành phố Đà Nẵng hơn 120km về phía Tây và được thành lập trên cơ sở sáp nhập 04 xã thuộc huyện Tây Giang trước đây, gồm: Lăng, Atiêng, Anông và Dang. Diện tích tự nhiên 400,45 km2, có 23 thôn với 2.329 hộ trên 9.063 nhân khẩu; có hơn 90% dân số là đồng bào dân tộc Cơ Tu.

Đặc thù là khu vực miền núi khó khăn, tỷ lệ hộ nghèo cao (chiếm hơn 40%), trong thời gian qua, xã Tây Giang (trước đây thuộc huyện Tây Giang, TP. Đà Nẵng) đã chú trọng đa dạng hóa các mô hình kinh tế để tăng thu nhập, giảm nghèo bền vững cho người dân.

Trồng keo, sắn không mang lại hiệu quả, năm 2018, sau khi đi tham quan các mô hình trồng cây ăn trái tại một số tỉnh thành miền Trung, ông Rădal Nhị (người dân tộc Cơ Tu, xã Tây Giang) đã mạnh dạn chuyển đổi sang trồng thí điểm cam Vinh trên rẫy keo của gia đình.

Sau thời gian chăm sóc, thấy cây phát triển tốt, gia đình ông đã quyết định vay vốn, đầu tư mở rộng diện tích trồng cam lên đến hơn 5.000 m2. Đến nay, vườn cam của ông Nhị đã cho thu hoạch đều đặn. Sau mỗi vụ thu hoạch, trừ các chi phí, gia đình ông thu về khoảng hơn 70 triệu đồng.

Từ hiệu quả mô hình, huyện Tây Giang (cũ) đã nhân rộng, khuyến khích người dân chuyển đổi mô hình kinh tế từ trồng keo, sắn sang trồng cây ăn quả để giảm nghèo.

Khác với mô hình kinh tế hộ gia đình, hơn 2 năm trở lại đây, tổ hợp tác dệt thổ cẩm xã Dang (huyện Tây Giang, tỉnh Quảng Nam cũ, nay là xã Tây Giang, TP. Đà Nẵng) đã thu hút hơn 30 thành viên là phụ nữ người Cơ Tu tham gia phát triển nghề dệt thổ cẩm. Các sản phẩm được làm mới để phù hợp với nhu cầu thị trường nhưng vẫn giữ được đậm nét văn hóa Cơ Tu và được địa phương kết nối tiêu thụ tại các cơ quan, đơn vị trên địa bàn. Bà Hối Thị Loi, Tổ trưởng Tổ hợp tác cho biết, đơn vị đang tích cực kết nối thị trường đầu ra cho sản phẩm thổ cẩm Cơ Tu. “Sản phẩm có đầu ra sẽ giúp thu nhập của các hội viên ngày càng được nâng cao”, bà Loi chia sẻ.

Cần sớm đầu tư hạ tầng để thúc đẩy giao thương hàng hóa cho người dân

Ông Bhling Mia, Bí thư Đảng ủy xã Tây Giang cho biết, trong giai đoạn 2020 – 2025, các chương trình mục tiêu quốc gia đã đầu tư vào xã hơn 445 tỷ đồng, mang lại diện mạo mới, chuyển tiến tích cực, rõ nét trong đời sống của của người dân trên địa bàn xã. Chương trình không chỉ huy động được nguồn lực tổng hợp và còn phát huy sự tham gia của cả hệ thống chính trị, của các tổ chức, cá nhân trong việc hỗ trợ, hướng dẫn người dân phát triển sản xuất, chuyển dịch cơ cấu kinh tế, cải thiện và nâng cao đời sống; tỷ lệ hộ nghèo giảm bình quân trên 10%/năm.

“Việc triển khai các Chương trình mục tiêu quốc gia, đặc biệt là Chương trình phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi là chủ trương đúng đắn, nhân văn, đáp ứng nguyện vọng chính đáng của nhân dân. Qua đó, thay đổi diện mạo xã Tây Giang rõ rệt”, Bí thư Đảng ủy xã Tây Giang Bling Mia thông tin.

Trong thời gian tới, để tiếp tục triển khai có hiệu quả các Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn tới, xã Tây Giang tập trung vào 6 nhiệm vụ trọng tâm. Trong đó, về kinh tế, sẽ đẩy mạnh chuyển đổi cơ cấu cây trồng - vật nuôi theo hướng giá trị cao, phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng (tập trung vào cây dược liệu như ba kích, quế...).

Đồng thời, hỗ trợ nhân dân xây dựng và nhân rộng các mô hình phát triển kinh tế hộ gia đình, tổ hợp tác, liên kết sản xuất, bao tiêu với doanh nghiệp, hợp tác xã trong và ngoài địa bàn, tạo đòn bẩy cho phát triển kinh tế địa phương để thực hiện tốt Nghị quyết 68-NQ/TW ngày 04/5/2025 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân.

Đầu tư, đa dạng sinh kế để người dân thoát nghèo bền vững, mở rộng quy mô liên kết phát triển trồng rừng gắn trồng và khai thác dược liệu dưới tán rừng; quản lý, nâng cao chất lượng khai thác mủ cao su trên diện tích hiện có.

Lãnh đạo xã Tây Giang kiến nghị TP. Đà Nẵng sớm quan tâm, nghiên cứu xây dựng và ban hành cơ chế đặc thù riêng cho các xã miền núi phía Tây của thành phố.

Bên cạnh đó, ưu tiên nâng cấp hạ tầng giao thông để tạo điều kiện thuận lợi cho giao thương hàng hóa giữa vùng Tây với vùng Đông và khu vực trung tâm thành phố; sớm đầu tư hoàn thiện tuyến đường này, xem đây là hoạt động không chỉ có ý nghĩa về phát triển miền núi mà còn là huyết mạch xuyên suốt, đảm bảo quốc phòng, an ninh khu vực biên giới.

Ngoài ra, cần nghiên cứu cơ chế thông thoáng nhằm thu hút các nhà đầu tư, đặc biệt là nhà đầu tư phi chính phủ, đầu tư về lĩnh vực năng lượng, dược liệu và thị trường tín chỉ bán carbon. Xúc tiến hỗ trợ đầu tư hoàn thiện các hạ tầng cụm công nghiệp Aró, xã Tây Giang để đầu tư khai thác chế biến gỗ, nuôi trồng giống lâm sản, nghiên cứu ứng dụng giống sản phẩm ngoài gỗ như: dược liệu, nuôi trồng nấm lim xanh tạo ra vùng nguyên liệu giống cây trồng cho người dân để cho các xã phía Tây của thành phố được tham gia thị trường tín chỉ carbon. Đồng thời, tạo điều kiện để địa phương tham gia thị trường tín chỉ carbon, vừa góp phần bảo vệ môi trường sinh thái, vừa mở ra hướng phát triển kinh tế xanh, bền vững cho vùng miền núi biên giới.

Xã Tây Giang (TP. Đà Nẵng) với hơn 90% dân số là đồng bào Cơ Tu đang nỗ lực đa dạng sinh kế để giảm nghèo bền vững. Nhiều mô hình kinh tế đã mang lại hiệu quả như trồng cây ăn quả thay thế keo, sắn hay phát triển nghề dệt thổ cẩm gắn với tiêu thụ sản phẩm.

Trong giai đoạn tới, Tây Giang sẽ tiếp tục đa dạng sinh kế, tập trung chuyển đổi cây trồng, phát triển dược liệu, mở rộng liên kết sản xuất, để giảm nghèo bền vững.