Khát vọng thoát nghèo bền vững

Xã Trà Tập có diện tích hơn 183km2 với 1.859 hộ/8.384 nhân khẩu, trong đó 98% là đồng bào dân tộc thiểu số, chủ yếu dân tộc Xơ Đăng, Ca Dong. Toàn xã còn 725 hộ nghèo (40%) và 112 hộ cận nghèo (10,45%).

Những năm qua, nhiều chính sách dân tộc được triển khai như các Chương trình mục tiêu quốc gia, Nghị quyết 88 của Quốc hội về phát triển vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, hay Nghị quyết 40 của tỉnh Quảng Nam về phát triển vùng quế. Nhờ đó, lĩnh vực y tế, giáo dục, việc làm, hạ tầng giao thông từng bước cải thiện; mỗi năm xã giải quyết việc làm cho khoảng 300 lao động.

Đặc biệt, đội ngũ già làng, người có uy tín ở các thôn đã phát huy vai trò “cầu nối” trong tuyên truyền, vận động bà con thực hiện nếp sống văn minh, xóa bỏ hủ tục, gìn giữ bản sắc văn hóa. Các hội, đoàn thể tích cực vận động nhân dân tham gia phong trào thi đua yêu nước, xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững.

Tuy vậy, Trà Tập vẫn đối diện nhiều khó khăn: tỷ lệ hộ nghèo còn cao, địa hình chia cắt, thiên tai thường xuyên, hạ tầng và nguồn nhân lực hạn chế, tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết vẫn tồn tại.

Theo Bí thư Đảng ủy xã Trà Tập Hà Ra Diêu, Trà Tập định hướng lấy du lịch làm mũi nhọn, gắn với bảo tồn bản sắc văn hóa và sắp xếp dân cư. Xã kiến nghị thành phố tiếp tục đầu tư hạ tầng giao thông, điện, nước sạch, trường lớp, trạm y tế, nhà văn hóa thôn; đồng thời hỗ trợ phát triển du lịch tại các điểm Tăk Pổ, Tak Pang, thác Lai Xát, rừng hoa đỗ quyên... nhằm nâng cao đời sống nhân dân và giảm nghèo bền vững.

Tương tự, xã Trà Tân (TP. Đà Nẵng) hiện có gần 6.300 nhân khẩu, trong đó hơn 4.500 người là đồng bào dân tộc thiểu số thuộc các dân tộc Cơ Tu, Giẻ Triêng, Xơ Đăng, Ca Dong, Tày, Thái, Dao... Hiện toàn xã còn 597 hộ nghèo (39,72%) và 103 hộ cận nghèo (6,85%).

Thời gian qua, phát huy truyền thống vùng căn cứ địa cách mạng, Trà Tân từng bước vượt qua khó khăn, khai thác thế mạnh rừng, du lịch sinh thái và sản phẩm OCOP để xây dựng nông thôn mới toàn diện, bền vững.

Trong nhiệm kỳ 2025 - 2030, xã xác định phát triển kinh tế rừng, du lịch sinh thái - văn hóa gắn với OCOP là mũi nhọn. Đặc biệt, địa phương đặt mục tiêu giảm tỷ lệ hộ nghèo xuống dưới 20%, nâng thu nhập bình quân đạt 40 triệu đồng/người/năm, độ che phủ rừng đạt 65%.

Lãnh đạo xã Trà Tân cho biết, Trà Tân đang đứng trước thời cơ mới để phát triển đột phá, với diện tích tự nhiên hơn 180km2, giàu tiềm năng đất đai, rừng núi và tài nguyên bản địa.

Trong thời gian tới, xã ưu tiên đầu tư hạ tầng, nhất là giao thông và công nghệ thông tin; phát triển kinh tế vườn, kinh tế trang trại, cây dược liệu. Đồng thời, xã đẩy mạnh du lịch cộng đồng gắn với bảo tồn văn hóa, thực hiện công khai minh bạch trong quản lý theo phương châm “dân biết, dân bàn, dân kiểm tra, dân hưởng lợi”, đổi mới phong cách làm việc, lấy sự hài lòng của người dân và doanh nghiệp làm thước đo cải cách hành chính.

Tăng tốc giải ngân, tạo động lực giảm nghèo bền vững

Bên cạnh phát huy nội lực, TP. Đà Nẵng đang nỗ lực đẩy nhanh tiến độ hai Chương trình mục tiêu quốc gia gồm giảm nghèo bền vững và phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2025. Riêng trong năm 2025, tổng kế hoạch vốn thực hiện hai chương trình hơn 2.224 tỷ đồng, trong đó Chương trình giảm nghèo bền vững 956 tỷ đồng và Chương trình phát triển vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi 1.267 tỷ đồng.

Đến nay, hai chương trình đã giải ngân 736,3 tỷ đồng, đạt 33% kế hoạch. Trong đó, vốn đầu tư phát triển giải ngân 348,4 tỷ đồng (31%), vốn sự nghiệp giải ngân 388,1 tỷ đồng (35%). Riêng Chương trình Giảm nghèo bền vững giải ngân 270,2 tỷ đồng (28%), còn Chương trình phát triển vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đạt 466,4 tỷ đồng (37%).

Theo đánh giá, tiến độ triển khai còn chậm do quá trình sắp xếp tổ chức bộ máy hành chính theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, khiến 6 tháng đầu năm các địa phương tập trung kiện toàn nhân sự, chỉnh lý hồ sơ.

Việc phân cấp mạnh cho địa phương cũng dẫn tới tình trạng nhiều cán bộ chuyên trách bị điều chuyển, gây gián đoạn theo dõi chương trình, nhất là ở khu vực Quảng Nam cũ. Ngoài ra, số liệu báo cáo từ cơ sở chưa khớp với cơ quan chuyên môn, ảnh hưởng đến công tác phân bổ dự toán….

Tại buổi làm việc với các xã miền núi về tiến độ giải ngân hai Chương trình mục tiêu quốc gia mới đây, Phó Chủ tịch UBND TP. Đà Nẵng Trần Anh Tuấn cho rằng, đây là vấn đề khó nhưng không thể để chậm trễ, ảnh hưởng đến toàn thành phố. Quan điểm là 1 đồng vốn đầu tư công phải mang lại lợi ích gấp 3 lần cho xã hội. Hiện nay là giai đoạn nước rút, áp lực giải ngân rất lớn, các xã phải khắc phục khó khăn, bám sát sở, ngành để được hướng dẫn và triển khai sát thực tiễn.

Ông Tuấn yêu cầu mỗi xã xây dựng biểu đồ chi tiết nguồn vốn để theo dõi, đôn đốc tiến độ. Dự án, công trình đủ điều kiện thì triển khai ngay; công trình đã hoàn thành phải sớm lập hồ sơ thanh quyết toán, tránh dồn việc gây ách tắc.

Với vốn sự nghiệp, cần giải ngân dứt điểm theo từng tiểu dự án, hợp phần: nhóm tập huấn, tuyên truyền, giám sát phải hoàn thành trong tháng 9; nhóm liên kết sản xuất hỗ trợ hộ, nhóm hộ phải giải ngân xong trong tháng 10; nhóm đầu tư hoàn tất hồ sơ cuối tháng 9, giao vốn đầu tháng 10 và giải ngân xong trước 15/11/2025.

Đồng thời, các xã phải chủ động xây dựng kế hoạch nhu cầu vốn giai đoạn 2026-2030. Địa phương nào chậm trễ sẽ phải chịu trách nhiệm trước lãnh đạo thành phố và nhân dân.

Đà Nẵng đang nỗ lực đẩy nhanh tiến độ hai Chương trình mục tiêu quốc gia gồm giảm nghèo bền vững và phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2025. Với tổng vốn hơn 2.224 tỷ đồng năm 2025, Đà Nẵng kỳ vọng 1 đồng vốn đầu tư công phải mang lại lợi ích gấp 3 lần cho xã hội, giúp giảm nghèo bền vững và phát triển vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi.