Sản phẩm đặc sản vùng cao lên đường chinh phục thị trường

Từ ngày 1 đến 3/8/2025, Điện Biên - vùng đất cửa ngõ Tây Bắc nổi tiếng với các sản phẩm nông nghiệp đặc trưng đã tích cực góp mặt tại hai sự kiện xúc tiến thương mại quy mô lớn, diễn ra đồng thời tại Hà Nội và Đà Nẵng. Đây là bước đi cụ thể thể hiện nỗ lực mạnh mẽ của tỉnh trong việc nâng cao giá trị và vị thế của sản phẩm đặc trưng của địa phương nói chung và OCOP nói riêng, đặc biệt là các sản phẩm của đồng bào dân tộc thiểu số tại khu vực miền núi.

Tại Hà Nội, trong khuôn khổ Hội chợ các sản phẩm OCOP xuất khẩu - Vietnam OCOPEX 2025, Điện Biên tham gia 3 gian hàng giới thiệu hơn 40 mặt hàng đặc sản. Đáng chú ý là các sản phẩm đã đạt chứng nhận OCOP 3-4 sao như gạo nếp nương, gạo Séng Cù, thịt trâu gác bếp, cà phê Arabica, chè Shan tuyết Tủa Chùa, mật ong rừng, một số loại rượu truyền thống được sản xuất theo quy trình kiểm soát chất lượng.

Không chỉ trưng bày, các gian hàng của Điện Biên thu hút sự quan tâm nhờ cách tiếp cận hiện đại: trình bày bắt mắt, có mã QR truy xuất nguồn gốc, giới thiệu chi tiết về quy trình canh tác và những câu chuyện văn hóa đằng sau từng sản phẩm. Trung tâm Xúc tiến Thương mại tỉnh trực tiếp làm cầu nối giữa doanh nghiệp địa phương với các đối tác nước ngoài, đặc biệt là các nhà nhập khẩu đến từ Nhật Bản, Hàn Quốc và một số quốc gia châu Âu.

Trong khi đó, tại Đà Nẵng, đầu tháng 7, nông sản và sản phẩm thế mạnh của Điện Biên đã hiện diện trong Phiên chợ thanh toán không tiền mặt và chương trình livestream quảng bá sản phẩm Đà Nẵng 2025. Đây là lần đầu tiên tỉnh mang sản phẩm đến giới thiệu tại một sự kiện tập trung vào chuyển đổi số trong tiêu dùng. Hai gian hàng của tỉnh do Trung tâm Xúc tiến Thương mại phối hợp với hai hộ kinh doanh tiêu biểu là bà Lò Thị Phương và ông Vũ Việt Hà phụ trách, mang đến nhiều sản phẩm nổi bật như mắc ca, bánh khẩu xén, nấm hương, thịt gác bếp, rượu ngô Mường Ảng…

Các hộ kinh doanh không chỉ trưng bày sản phẩm truyền thống mà còn trực tiếp tham gia các buổi livestream bán hàng, tương tác với người tiêu dùng trên các nền tảng số như TikTok, Shopee Live và Facebook. Việc ứng dụng hình thức thương mại hiện đại như livestream, thanh toán không tiền mặt được đánh giá là cách tiếp cận linh hoạt, phù hợp với thị hiếu tiêu dùng mới sau đại dịch và trong bối cảnh kinh tế số phát triển nhanh chóng.

Phát triển kinh tế nông nghiệp gắn với văn hóa, công nghệ và thị trường

Điều đáng chú ý là trong cả hai sự kiện là Điện Biên không chỉ mang tới sản phẩm đặc sản mà còn mang đến hình ảnh một địa phương đang chuyển mình mạnh mẽ về tư duy làm kinh tế nông nghiệp gắn với văn hóa, công nghệ và thị trường.

Tại hội chợ ở Hà Nội, mục tiêu của Điện Biên rõ ràng: đưa sản phẩm OCOP ra thị trường quốc tế, kết nối với các nhà nhập khẩu, các đại lý phân phối lớn. Các doanh nghiệp, hợp tác xã tham gia sự kiện này đều đã có bước chuẩn bị kỹ lưỡng về bao bì, tem nhãn, quy trình chứng nhận và các thủ tục phục vụ xuất khẩu.

Trong khi đó, tại Đà Nẵng, tỉnh Điện Biên thể hiện một cách tiếp cận khác, mang tính đột phá trong phương thức tiêu thụ nội địa: áp dụng công nghệ số để mở rộng kênh phân phối trong nước, thông qua các nền tảng thương mại điện tử và mạng xã hội.

Sự kiện lần này là cơ hội để tỉnh Điện Biên thí điểm việc đưa sản phẩm vùng cao hòa vào dòng chảy thương mại hiện đại, từ siêu thị đến sàn thương mại điện tử, từ chợ phiên truyền thống đến không gian số. Mỗi bước đi đều nhằm hướng đến mục tiêu phát triển sản phẩm OCOP bền vững, gắn với đặc trưng địa phương nhưng không tách rời xu thế tiêu dùng mới.

Hiện toàn tỉnh Điện Biên có hơn 120 sản phẩm OCOP, phần lớn đến từ các huyện miền núi như Mường Ảng, Tủa Chùa, Điện Biên Đông… Trong đó, khoảng 25 sản phẩm đã đạt chứng nhận 4 sao cấp tỉnh và đang được đề xuất nâng hạng để công nhận cấp quốc gia. Tuy nhiên, việc xây dựng thương hiệu bền vững và mở rộng đầu ra vẫn là một bài toán dài hạn cần nhiều giải pháp đồng bộ. Thực tế, nhiều sản phẩm của đồng bào dân tộc còn gặp khó khăn trong khâu sản xuất hàng loạt, chuẩn hóa quy trình và giữ vững chất lượng trong điều kiện thiếu vốn, thiếu nhân lực có chuyên môn.

Thêm vào đó, hạ tầng vận chuyển, bảo quản sản phẩm nông nghiệp tại vùng cao còn hạn chế, khiến khả năng cạnh tranh giảm sút. Tuy vậy, sự kiện “song hành” tại Hà Nội và Đà Nẵng cho thấy Điện Biên đang đi đúng hướng trong việc từng bước chuyên nghiệp hóa sản xuất, đa dạng hóa kênh phân phối và nâng cao năng lực tiếp cận thị trường cho nông sản địa phương. Các hoạt động xúc tiến thương mại mang tính trải nghiệm thực tế như phiên chợ không tiền mặt, gian hàng OCOP xuất khẩu hay livestream bán hàng đã giúp thay đổi cách nhìn của doanh nghiệp và người tiêu dùng về sản phẩm vùng cao, không chỉ là đặc sản dân dã, mà là tài nguyên kinh tế nếu biết khai thác đúng cách.

Từ Hà Nội - trung tâm kết nối xuất khẩu, đến Đà Nẵng - điểm sáng trong chuyển đổi số tiêu dùng, Điện Biên đang từng bước xác lập vị trí trên bản đồ OCOP quốc gia. Sự hội nhập giữa truyền thống và hiện đại, giữa câu chuyện bản địa và kỹ năng thị trường, chính là con đường để sản phẩm vùng đồng bào dân tộc thiểu số mạnh mẽ vươn ra thị trường.