Khai thác lợi thế phát triển du lịch cộng đồng

Du lịch cộng đồng đang trở thành một trong những điểm nhấn quan trọng trong chiến lược phát triển của tỉnh Phú Thọ. Thời gian qua, mô hình này không chỉ góp phần quảng bá những giá trị văn hóa đặc sắc của địa phương mà còn giúp người dân nâng cao thu nhập, tạo nguồn sinh kế ổn định, bền vững.

Thời gian qua, mô hình du lịch cộng đồng mang lại giá trị kinh tế đối với cộng đồng bà con, địa phương tại tỉnh Phú Thọ tiêu biểu có thể kể đến là bản Lác, xã Mai Hạ. Theo đó, bản Lác đã có gần 30 năm xây dựng và phát triển, trở thành điểm đến hấp dẫn hàng đầu, được du khách trong nước và quốc tế lựa chọn, đặc biệt vào những dịp cuối tuần, lễ, Tết. 

Du lịch phát triển, bên cạnh dịch vụ lưu trú và ẩm thực, các hộ dân vẫn duy trì sản xuất nông nghiệp, cấy lúa, trồng hoa màu, bảo tồn nghề dệt thổ cẩm truyền thống, giữ gìn cảnh quan thiên nhiên. Sự kết hợp hài hòa này không chỉ mang lại những trải nghiệm chân thực cho du khách, mà còn tạo sự khác biệt của du lịch cộng đồng Phú Thọ so với nhiều địa phương khác.

Từ thực tiễn phát triển du lịch cộng đồng tại bản Lác, ngay sau khi sáp nhập tỉnh, Phú Thọ đã nhanh chóng triển khai chương trình hành động nhằm thực hiện Công điện số 34/CĐ-TTg ngày 10/4/2025 của Thủ tướng Chính phủ về thúc đẩy phát triển du lịch, bảo đảm tốc độ tăng trưởng kinh tế đạt hai con số. Trong đó, một trong những định hướng then chốt là phát triển du lịch bền vững theo hướng văn hóa, sinh thái cộng đồng, gắn với xây dựng nông thôn mới và bảo tồn giá trị văn hóa truyền thống.

Theo định hướng của tỉnh, các điểm du lịch cộng đồng cần được quy hoạch đồng bộ, đáp ứng các yếu tố về cảnh quan, hạ tầng giao thông, kỹ thuật và dịch vụ. Đồng thời, vai trò của doanh nghiệp, cộng đồng, tổ chức và cá nhân trong đầu tư phát triển được khuyến khích mạnh mẽ, nhằm tạo thêm việc làm, tăng thu nhập, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế và xây dựng các mô hình nông thôn mới kiểu mẫu. 

Bên cạnh đó, tỉnh Phú Thọ cũng đã nêu rõ định hướng đó là kết nối các điểm du lịch cộng đồng thành tuyến, tạo sự đa dạng và liên kết với các trung tâm du lịch lớn khác, hình thành chuỗi giá trị du lịch có sức lan tỏa mạnh. Nhà nước sẽ hỗ trợ nguồn lực từ Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới và các nguồn vốn khác, bảo đảm sự phát triển bền vững, lâu dài.

Tạo động lực giảm nghèo bền vững

Nnm 2025, tỉnh Phú Thọ đặt mục tiêu đưa tỷ lệ hộ nghèo xuống còn 3,88% và hộ cận nghèo còn 3,47%. Để đạt được mục tiêu này, UBND tỉnh đã ban hành Văn bản số 2126/KH-UBND ngày 29/4/2025, triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững trên địa bàn, với 5 dự án lớn được kỳ vọng tạo chuyển biến rõ rệt.

Các dự án tập trung vào những nhóm đối tượng dễ bị tổn thương, bao gồm trẻ em dưới 16 tuổi, phụ nữ, người lao động thuộc hộ nghèo, cận nghèo, người mới thoát nghèo, người khuyết tật không có sinh kế ổn định, các hộ kinh tế tập thể, doanh nghiệp và cán bộ trực tiếp thực hiện công tác giảm nghèo. Cách tiếp cận đa chiều này bảo đảm tính bao trùm, vừa tạo cơ hội nâng cao thu nhập, vừa giúp củng cố an sinh xã hội.

Như vậy, việc đẩy mạnh các giải pháp phát triển du lịch, trong đó tập trung phát triển mô hình du lịch cộng đồng được kỳ vọng sẽ góp phần thực hiện vào mục tiêu giảm nghèo bền vững của địa phương.  Bởi, khi người dân địa phương được trực tiếp tham gia làm du lịch, từ đón tiếp du khách, cung cấp dịch vụ ăn ở, đến gìn giữ nghề truyền thống, thì lợi ích kinh tế sẽ quay trở lại phục vụ chính cộng đồng. Đây đồng thời là cách để biến di sản văn hóa và cảnh quan thiên nhiên thành nguồn lực phát triển, thay vì chỉ dừng lại ở giá trị tinh thần.

Quan trọng hơn, du lịch cộng đồng còn tạo ra sự thay đổi trong tư duy phát triển. Người dân không chỉ dựa vào hỗ trợ từ Nhà nước, mà từng bước chủ động khai thác thế mạnh bản địa, nâng cao năng lực cạnh tranh. Điều này giúp họ không chỉ thoát nghèo trước mắt, mà còn vươn lên phát triển bền vững trong dài hạn.

Tuy nhiên, để thúc đẩy hiệu quả mô hình du lịch cộng đồng, tỉnh Phú Thọ cần tiếp tục tập trung nguồn lực vào đào tạo nhân lực, phát triển hạ tầng, quảng bá và liên kết vùng. Kỳ vọng, sự vào cuộc đồng bộ của chính quyền, doanh nghiệp và cộng đồng sẽ giúp du lịch cộng đồng thực sự trở thành lực đẩy giảm nghèo, góp phần vừa bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa của địa phương.

Du lịch cộng đồng nếu được triển khai đúng hướng và hiệu quả, không chỉ giúp địa phương đạt được các chỉ tiêu giảm nghèo, mà còn khẳng định vai trò của di sản văn hóa truyền thống trong chiến lược phát triển kinh tế.