Lợi ích kép từ trồng rừng

Là một trong những địa phương miền núi ở tỉnh Quảng Ngãi, xã Đặng Thùy Trâm hiện sở hữu diện tích rừng tự nhiên khoảng 20.000ha. Trong số này, phần diện tích rừng phòng hộ giao khoán cho cộng đồng và người dân quản lý, bảo vệ là hơn 7.000ha.

Để tận dụng và phát huy lợi thế của một địa phương được sở hữu lớn một diện tích rừng từ nhiều năm qua, cùng với các cấp ngành của tỉnh, chính quyền sở tại đã hướng dẫn cho người dân triển khai và nhân rộng mô hình trồng cây mây dưới tán rừng.

Đến nay, sau hàng chục năm nỗ lực thực hiện, xã Đặng Thuỳ Trâm đã có gần 300ha mây được 40 hộ dân trồng, chăm sóc và phát triển ổn định.

Lãnh đạo xã Đặng Thuỳ Trâm cho biết, trong giai đoạn 2022 - 2025, số diện tích mây trồng dưới tán rừng cho sản lượng khai thác hơn 3.000 tấn. Với giá thị trường khoảng 5.500 đồng/kg, mỗi ha cây mây trồng dưới tán rừng mang lại nguồn thu ổn định cho các hộ dân từ 50 - 60 triệu đồng/ha/năm.

Nguồn thu từ trồng mây dưới tán rừng không chỉ giúp người dân giảm nghèo bền vững, cải thiện đời sống mà còn hạn chế được tình trạng phá rừng để làm nương rẫy, trồng keo và những loại cây khác.

Anh Phạm Văn Hái cùng 36 thành viên khác ở thôn Kon Dóc (xã Đặng Thuỳ Trâm) từ năm 2021 đã nhận khoán bảo vệ hơn 620ha rừng phòng hộ ở địa phương. Nhờ chính sách nhận hỗ trợ khoán bảo vệ rừng, anh Hái cùng các thành viên khác có nguồn thu nhập ổn định.

Theo anh Hái, không chỉ nhận được tiền khoán bảo vệ rừng, các thành viên còn có thêm thu nhập từ việc thu hoạch cây mây, mật ong, dược liệu... dưới tán rừng, với thu nhập từ 300.000 đồng đến 1 triệu đồng.

Không chỉ ở Đặng Thùy Trâm, nhiều địa phương miền núi phía Tây Quảng Ngãi cũng đẩy mạnh trồng rừng gắn với phát triển dược liệu, mang lại hiệu quả kinh tế rõ rệt.

Điển hình như xã Dục Nông, công tác quản lý, bảo vệ và trồng rừng được triển khai quyết liệt. Diện tích trồng rừng liên tục tăng: năm 2021 đạt 81,43 ha, năm 2022 đạt 120,44 ha, năm 2023 đạt 241,31 ha, năm 2024 đạt 78,40 ha. Nhờ đó, độ che phủ rừng giai đoạn 2020 - 2025 tăng đều, dự kiến năm 2025 đạt 60,8%.

Trong thời gian tới, xã Dục Nông sẽ thực hiện tốt công tác trồng rừng; công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng. Phấn đấu trong nhiệm kỳ trồng ít nhất 30ha cây dược liệu dưới tán rừng gắn với công tác quản lý, bảo vệ rừng trong cộng đồng dân cư. Ngoài ra, rà soát phát triển một số loại dược liệu phù hợp với điều kiện đất đai, thổ nhưỡng, khí hậu của địa phương.

Tập trung phát huy thế mạnh từ rừng

Trước những lợi ích và hiệu quả đem lại, Chủ tịch UBND xã Đặng Thùy Trâm Nguyễn Thị Vân cho biết, cùng mở rộng và khuyến khích mở rộng diện tích trồng, chính quyền địa phương đang kêu gọi, kết nối doanh nghiệp bao tiêu sản phẩm, đầu tư xây dựng nhà máy chế biến sản phẩm mây nhằm nâng cao giá trị, mở rộng thị trường tiêu thụ.

Bên cạnh đó, địa phương còn khuyến khích người dân, đặc biệt những hộ trồng mây có kinh nghiệm bắt tay thành lập Tổ hợp tác, Hợp tác xã để liên kết cùng nhau sản xuất, chế biến, tiếp cận nguồn vốn, công nghệ…

Đặc biệt, sự hợp sức, bắt tay nêu trên của người trồng mây cũng là 1 bước đi quan trọng để hình thành chuỗi liên kết trồng - tiêu thụ và xây dựng thương hiệu sản phẩm mây, từng bước tham gia chương trình OCOP và mở rộng xuất khẩu; tạo nền tảng phát triển ngành nghề nông thôn gắn với xây dựng nông thôn mới.

Ngoài ra, xã cũng khuyến khích mở rộng diện tích trồng mây rừng; hỗ trợ và tạo điều kiện cho người trồng cùng bắt tay để tạo thành chuỗi liên kết trồng - sản xuất  tiêu thụ… cũng là 1 điều kiện quan trọng để đưa xã Đặng Thuỳ Trâm đạt chuẩn nông thôn mới trong thời gian tới.

Tại cuộc họp liên quan đến công tác quản lý, bảo vệ phát triển rừng trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi mới đây, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trần Phước Hiền cho biết, sau sáp nhập, tỉnh Quảng Ngãi hiện có tổng diện tích tự nhiên gần 1,5 triệu ha, trong đó diện tích rừng và đất lâm nghiệp hơn 1,14 triệu ha; diện tích có rừng gần 887 nghìn ha (trong đó có khoảng 659 nghìn ha rừng tự nhiên); còn lại là diện tích chưa có rừng quy hoạch cho lâm nghiệp. Độ che phủ rừng năm 2024 là 59,45%. 

Mặc dù còn nhiều khó khăn, nhưng nhờ sự chỉ đạo quyết liệt của các cấp ủy, chính quyền cùng sự tham gia của nhân dân, công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng trong 7 tháng đầu năm 2025 đã đạt kết quả tích cực: trồng rừng tập trung 11,5 nghìn ha, khoanh nuôi xúc tiến tái sinh 72ha, trồng dược liệu dưới tán rừng (sâm Ngọc Linh) hơn 3ha.

Công tác trồng rừng tập trung đạt 11,5 nghìn ha; khoanh nuôi xúc tiến tái sinh đạt 72ha; trồng rừng dược liệu dưới tán rừng (sâm Ngọc Linh) đạt hơn 3ha. 

Ông Hiền nhấn mạnh, mỗi đơn vị được giao nhiệm vụ quản lý, bảo vệ rừng cần thay đổi tư duy, gắn bảo vệ với phát triển kinh tế rừng, mang lại thu nhập cho người dân. Chủ rừng phải nhận diện thế mạnh từng vùng: phía Tây ưu tiên phát triển rừng đa dạng sinh học, phía Đông tập trung rừng sản xuất. Nguồn lực tài chính cho công tác này sẽ là sự tổng hợp từ ngân sách trung ương, địa phương và nguồn thu từ kinh tế rừng theo đúng quy định.

Kinh tế rừng đang mở ra hướng đi mới cho miền núi Quảng Ngãi. Bằng việc nhân rộng mô hình trồng cây dưới tán rừng, kết hợp với bảo vệ và phát triển diện tích rừng tự nhiên, người dân vừa có thêm nguồn thu nhập, vừa góp phần giữ gìn tài nguyên xanh cho tương lai.