Nếu ai từng đặt chân tới các tỉnh vùng cao Tây Bắc, hẳn sẽ nhận ra nét đặc trưng trong từng gian hàng của mỗi địa phương tại Hội chợ Mùa Thu lần thứ nhất - 2025. Gian hàng của Lào Cai mang đến hương vị đặc trưng của thảo quả, quế, mật ong rừng hay mùi hương trà Shan tuyết thanh mát, mùi cốm ngọt lành.

Gian hàng của tỉnh Điện Biên lại rực rỡ sắc màu của gạo nếp than Mường Thanh, cà phê Mường Ảng, miến tỏi đen và những tấm thổ cẩm rực rỡ được dệt thủ công bởi bàn tay khéo léo của phụ nữ H’mông, Thái.

Không chỉ là nơi trưng bày hàng hóa, mỗi gian hàng như một “cửa sổ văn hoá” mở ra cho du khách và người tiêu dùng Thủ đô hiểu thêm về đời sống, phong tục và tâm hồn của người dân vùng cao. Từ cách bài trí sản phẩm, trang phục của người bán cho tới cách giới thiệu hàng hoá đều mang đậm dấu ấn bản địa. Những nụ cười mộc mạc, giọng nói chân tình khiến khoảng cách giữa miền ngược, miền xuôi như được rút ngắn.

Nhiều năm qua, việc khai thác bản sắc văn hoá vùng miền để phát triển sản phẩm đặc trưng đã trở thành hướng đi bền vững cho nhiều địa phương. Ở Lào Cai, các sản phẩm OCOP như rượu ngô Bản Phố, mật ong Mường Khương, hay thổ cẩm Sa Pa không chỉ có giá trị tiêu dùng, mà còn là biểu tượng nhận diện văn hoá. Còn tại Điện Biên, từ cây cà phê cho đến hạt gạo, tất cả đều gắn liền với câu chuyện văn hoá, lịch sử của mảnh đất chiến công.

Hội chợ Mùa Thu 2025 vì thế không chỉ là sự kiện xúc tiến thương mại mà còn là “sân khấu” để văn hoá và kinh tế cùng cất tiếng nói. Mỗi sản phẩm bày bán đều có câu chuyện, có hành trình. Từ bàn tay người dân bản, qua sự hỗ trợ của chương trình xúc tiến thương mại, đến khi hiện diện trong hội chợ, đó là kết quả của một chuỗi giá trị mà ở đó, văn hoá giữ vai trò nền tảng.

Cũng nhờ đó, hàng hóa vùng cao không còn là “đặc sản nơi xa” mà dần trở thành sản phẩm được tìm kiếm, đặt hàng thường xuyên. Không ít hợp tác xã, doanh nghiệp nhỏ từ miền núi đã tìm được đối tác phân phối, mở rộng thị trường tới các đô thị lớn. Và điều đáng quý hơn cả là, thông qua những giao thương ấy, giá trị văn hoá của vùng cao được bảo tồn, tái tạo, sống động trong đời sống hiện đại.

Đi dọc các khu trưng bày dễ nhận ra một điểm chung sự hòa quyện giữa tinh thần gìn giữ truyền thống và khát vọng vươn lên bằng kinh tế. Khu trưng bày của tỉnh Điện Biên không không chỉ giới thiệu cà phê rang xay Mường Ảng mà còn dựng một góc nhỏ kể chuyện về hành trình khôi phục cây cà phê cổ thụ, giống cây đã gắn bó với vùng đất này suốt hàng chục năm. Gian hàng của Lào Cai lại khiến khách thích thú với trải nghiệm thưởng trà và nhìn ngắm lá trà Shan tuyết cổ thụ. Gian hàng của Sơn La hút mắt với chiếc nhà sàn đặc trưng của đồng bào dân tộc thiểu số, với na, hồng, cam vốn là những sản vật đặc trưng theo mùa của địa phương.

Những chi tiết tưởng chừng nhỏ bé ấy mang ý nghĩa lớn. Bởi chính nhờ sự giao lưu trực tiếp này, người làm ra sản phẩm hiểu hơn nhu cầu của thị trường, còn người tiêu dùng lại thêm yêu, thêm trân trọng những giá trị văn hoá vùng miền. Hội chợ trở thành cầu nối hai chiều, nơi văn hoá được tiếp nhận bằng cảm xúc, và kinh tế được nuôi dưỡng bằng niềm tin.

Tại Hội chợ, không khí mua bán tấp nập, tiếng cười nói rộng ràng và ẩn sâu trong đó là dòng chảy văn hoá bền bỉ. Khi người dân vùng cao mang sản phẩm của bản làng xuống Hội chợ, đó không chỉ là hành trình buôn bán, mà còn là hành trình “đưa văn hoá ra phố”. Và khi sản phẩm ấy được đón nhận, là lúc kinh tế vùng cao được tiếp thêm sức sống.

Trong dòng chảy phát triển hiện nay, giữa vô vàn sản phẩm công nghiệp và hàng hóa hiện đại, việc tạo dựng chỗ đứng cho hàng hóa vùng cao không dễ. Nhưng chính những sự kiện như Hội chợ Mùa Thu 2025 đã chứng minh, chỉ cần giữ vững bản sắc và biết kể câu chuyện của mình, mỗi sản phẩm đều có thể toả sáng.

Hội chợ không chỉ giúp kết nối cung – cầu, mà còn gợi mở hướng đi mới cho phát triển kinh tế gắn với văn hoá. Các địa phương vùng cao có thể học cách chuẩn hoá sản phẩm, thiết kế bao bì, xây dựng thương hiệu nhưng vẫn giữ nguyên tinh thần bản địa, để mỗi sản phẩm không chỉ là hàng hoá, mà còn là “đại sứ văn hoá” của quê hương.

Hội chợ Mùa Thu 2025 dần trôi về những ngày cuối, sau những khoảnh khắc rộn ràng, điều đọng lại trong lòng các hợp tác xã và địa phương vùng cao không chỉ là niềm vui bán được hàng, mà còn là ước vọng có thêm nhiều sân chơi như Hội chợ Mùa Thu để tiếp tục quảng bá sản phẩm, kết nối thị trường. Bởi với họ, sự kiện không chỉ là dịp giao thương, mà là cơ hội khẳng định vị thế, nâng tầm giá trị sản vật quê hương.

Nhiều địa phương cũng bày tỏ mong muốn, các hoạt động xúc tiến thương mại nên được tổ chức định kỳ, kết hợp giữa văn hoá – du lịch – kinh tế để tạo hiệu ứng lan tỏa mạnh hơn. Không chỉ trưng bày sản phẩm, hội chợ còn là dịp để kết nối doanh nghiệp, mời gọi đầu tư, mở rộng chuỗi liên kết vùng. Khi đó, những sản phẩm vùng cao như mật ong, thổ cẩm, rượu ngô, cà phê… sẽ không chỉ dừng lại ở thị trường nội địa, mà có cơ hội vươn xa, chinh phục cả thị trường quốc tế.

Bởi lẽ, điều mà người dân vùng cao mong mỏi không chỉ là bán được hàng trong một sự kiện mà là có một địa chỉ xúc tiến uy tín, lâu dài, nơi sản phẩm của họ được trân trọng, được nhìn nhận như kết tinh của văn hoá, lao động và khát vọng phát triển. Khi có được những điểm tựa như thế, sự lan tỏa của văn hoá vùng miền sẽ không chỉ là thoáng qua trong một mùa hội, mà trở thành dòng chảy bền vững song hành cùng kinh tế.