Tre lấy lá, cây kinh tế mở hướng thoát nghèo, nâng cao đời sống ở Phú Thọ

Tại các xã Chân Mộng và Đoan Hùng, tỉnh Phú Thọ, cây tre vốn quen thuộc với đời sống người dân nay đã trở thành cây kinh tế, mở ra hướng phát triển sinh kế mới, nâng cao chất lượng cuộc sống. Không còn trồng tre chủ yếu để lấy măng hay thân như truyền thống, người dân hiện nay chủ yếu trồng các giống tre chuyên để lấy lá.

Ông Nguyễn Văn Hà, xã Chân Mộng, cho biết gia đình có 4ha đồi chuyên trồng tre diễn và giang để hái lá. Thời điểm tháng 2 âm lịch năm 2024, giá lá chỉ còn khoảng 10.000 đồng/kg do lá còn nhỏ, chưa chính vụ. Khi vào mùa lá, mỗi ngày gia đình ông có thể hái khoảng 70kg lá với giá 18-20 nghìn đồng/kg, thu về hơn 1 triệu đồng/ngày.

Từ việc trồng tre lấy lá, nhiều hộ dân mạnh dạn chuyển sang thu mua, chế biến, sấy khô để xuất khẩu. Tại xã Chân Mộng, hiện có ít nhất 5 doanh nghiệp chế biến xuất khẩu lá quy mô vừa và lớn, mỗi cơ sở chế biến trung bình 1,5-2 tấn lá thành phẩm/ngày vào mùa ít nguyên liệu; cao điểm, có thể thu mua 270-300 tấn lá/ngày.

Còn tại xã Đoan Hùng, hộ gia đình anh Dương Đình Hợp là một điển hình trong phát triển kinh tế địa phương. Công việc chính của cơ sở là thu mua lá tre diễn, tre mai, xử lý thành nguyên liệu gói thực phẩm, xuất ra thị trường nước ngoài.

Ông Hợp cho biết, nghề làm lá xuất hiện tại các tỉnh phía Bắc từ những năm 1990, nhằm đáp ứng nhu cầu sử dụng lá gói thực phẩm hoặc trang trí món ăn trong các nhà hàng, khách sạn tại Trung Quốc. Nhu cầu tại thị trường Trung Quốc rất lớn, nhất là tại các khu công nghiệp, nơi người dân thường mua bánh mang theo bữa sáng. Lá bánh sau khi sử dụng có thể được đốt hoặc nghiền, trở thành phân bón hữu cơ cho đất và cây trồng.

Các cơ sở như của anh Hợp đã mở ra cơ hội cho người dân có đất đồi rừng ở Phú Thọ và các tỉnh lân cận. Nhiều hộ đã chặt bỏ các loại cây ít giá trị kinh tế để trồng các giống tre có lá lớn như diễn, mai, giang. Cuộc sống người dân cải thiện rõ rệt, nhiều gia đình đã vươn lên làm giàu từ loại cây kinh tế này.

Sau 5 năm, thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững trên địa bàn tỉnh Phú Thọ đã tạo việc làm cho hàng chục nghìn lao động trong độ tuổi có việc làm, thu nhập ổn định. Hạ tầng giao thông được quan tâm đầu tư, cứng hóa tạo điều kiện thuận lợi cho việc đi lại của người dân và hàng hóa được lưu thông.

Tỉnh Phú Thọ đang tập trung chỉ đạo các cấp, các ngành, địa phương thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững, với mục tiêu trong năm 2025 giảm tỷ lệ hộ nghèo từ 0,4% trở lên, đến cuối năm 2025, tỷ lệ hộ nghèo của tỉnh còn 3,88%, tỷ lệ hộ cận nghèo còn 3,47%. 

Lan tỏa mô hình giảm nghèo: Không để ai bị bỏ lại phía sau

Không riêng gì Phú Thọ, thời gian qua trên cả nước có hơn 10.000 mô hình, dự án giảm nghèo được triển khai, thu hút trên 200.000 hộ dân tham gia, trong đó có 6.200 mô hình nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, cải thiện phương thức sản xuất và nâng cao thu nhập.

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Võ Văn Hưng thông tin, sau gần 5 năm triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững, tỷ lệ hộ nghèo theo chuẩn nghèo đa chiều đã giảm còn 1,93% vào cuối năm 2024, từ mức 5,2% đầu kỳ, vượt chỉ tiêu Quốc hội và Chính phủ giao. Tại các huyện nghèo, tỷ lệ hộ nghèo giảm mạnh xuống 24,86% (từ gần 45%).

Với đồng bào dân tộc thiểu số, tỷ lệ giảm còn 12,55%, vượt chỉ tiêu giảm 3 - 5% mỗi năm. Gần 125.000 lao động nghèo, cận nghèo và hộ mới thoát nghèo được hỗ trợ kết nối việc làm, vượt xa mục tiêu ban đầu là 100.000 lao động, góp phần nâng cao thu nhập bền vững. Những kết quả trên không chỉ là những con số ấn tượng mà còn là minh chứng cho tinh thần "Không để ai bị bỏ lại phía sau", một thông điệp nhất quán và nhân văn mà Đảng và Chính phủ luôn kiên định theo đuổi.

Tuy nhiên, vẫn còn nhiều địa phương có tỷ lệ hộ nghèo cao nếu áp dụng chuẩn nghèo mới. Các thách thức như nghèo đô thị, thiếu hụt dịch vụ xã hội cơ bản, lao động phi chính thức thu nhập thấp, tác động của biến đổi khí hậu, già hóa dân số, xung đột sắc tộc và thiên tai đang đặt ra yêu cầu mới cho giai đoạn phát triển tiếp theo.

Làm thế nào để người nghèo tiếp cận được những cái chính sách xã hội và vươn lên để thoát nghèo? Theo Thứ trưởng, chặng đường phía trước còn nhiều khó khăn, nhưng với sự đồng lòng của cả hệ thống chính trị, sự đồng hành của các cấp, các ngành, cộng đồng doanh nghiệp và toàn thể nhân dân, chúng ta hoàn toàn tin tưởng rằng hành trình xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững sẽ tiếp tục lan tỏa mạnh mẽ và sâu sắc trong xã hội.

Trong đó, các mô hình sáng tạo mang lại hiệu quả giảm nghèo là minh chứng cho tư duy đổi mới trong phát triển kinh tế nông thôn. Khi có hướng đi đúng, người dân hoàn toàn có thể thoát nghèo và xa hơn là làm giàu bền vững ngay trên chính mảnh đất quê hương mình.

Việc sáng tạo ở nhiều địa phương, mục tiêu là hướng đến tiếp cận đa chiều bền vững, hạn chế tái nghèo và phát sinh nghèo.