Nghề nuôi hươu sao: Mở triển vọng cho người dân Pom Lót

Bí thư nghỉ hưu và “cuộc thử nghiệm” mang tên hươu sao

“Nghề nuôi hươu sao từng gắn với vùng đất Hà Tĩnh – giờ đây lại bén duyên với đất Pom Lót, huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên và mang đến nguồn thu nhập ổn định cho nhiều hộ dân nơi đây”. Được cán bộ Phòng Nông nghiệp và Môi trường huyện Điện Biên giới thiệu vậy, chúng tôi về thôn 5, xã Pom Lót, huyện Điện Biên và “mục sở thị” tới hộ gia đình ông Nguyễn Đình Kiên, nguyên Bí thư Đảng ủy xã Pom Lót.

Chứng kiến đàn hươu sao đang được chăm chút dưới bàn tay của ông Kiên, chúng tôi mới hay mô hình mới này đang có sức lan tỏa với bà con mới đây.

Nghề nuôi hươu sao đã "bén duyên" với hộ gia đình ông Nguyễn Đình Kiên (thôn 5, xã Pom Lót, huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên), bước đầu đã giúp kinh tế gia đình ông khởi sắc. Ảnh: Thu Thủy

Sau khi nghỉ hưu vào năm 2014, ông Kiên đã không chọn nghỉ ngơi, mà bắt tay vào một hướng đi hoàn toàn mới: Nuôi hươu sao. “Khi ấy sức khỏe còn tốt, tôi muốn làm một mô hình phát triển kinh tế vừa phù hợp với tuổi già, vừa có tính bền vững. Nuôi hươu sao là lựa chọn mang tính thử nghiệm nhưng lại bất ngờ thành công”. ông Kiên chia sẻ.

Chọn nuôi hươu sao vì thấy loài vật này phù hợp với điều kiện tự nhiên, thức ăn sẵn có và đặc biệt là nhẹ công chăm sóc – ông Kiên âm thầm gây đàn, nhân giống, tích lũy kinh nghiệm. Khởi đầu chỉ với 3-4 cặp hươu, ông dần dần nhân đàn và bắt đầu thu lãi từ việc bán con giống và khai thác nhung. Hiện nay, tổng đàn của Hợp tác xã (HTX) Mùa Ban, do ông thành lập, đã lên tới gần 100 con, với mục tiêu mở rộng lên 200–300 con trong thời gian tới.

HTX Mùa Ban hiện có 12 thành viên, 12 hộ gia đình tham gia đều tự xây dựng chuồng trại trên diện tích rộng từ 2.000–3.000m², bảo đảm điều kiện sống lý tưởng cho hươu. Nguồn thức ăn tận dụng từ phụ phẩm nông nghiệp tại địa phương như rau củ, cây cỏ, thậm chí cả cây thanh long – giúp giảm đáng kể chi phí nuôi dưỡng.

Từ nghề nuôi hươu sao, mỗi năm HTX Mùa Ban thu về khoảng 200 triệu đồng. Ảnh: Thu Thủy

Điều đặc biệt, theo ông Kiên, là “Nuôi hươu sao dễ hơn rất nhiều so với các vật nuôi đặc sản khác như dúi hay nhím. Hươu hiền lành, ít bệnh tật, sinh sản tốt nếu chăm đúng kỹ thuật. Đặc biệt, rất phù hợp với khí hậu của vùng Điện Biên, có thể nuôi dưới gốc cây hoa ban”.

Ngoài cung cấp con giống, HTX còn khai thác và chế biến nhung hươu tươi, bột nhung, cao hươu và rượu nhung hươu – tạo nên chuỗi giá trị hoàn chỉnh, giúp người dân không chỉ bán con giống mà còn tận dụng tối đa sản phẩm từ hươu để tăng thêm thu nhập.

Tạo sinh kế, mở hướng OCOP cho vùng quê biên giới

Từ nghề nuôi hươu sao, mỗi năm HTX Mùa Ban thu về khoảng 200 triệu đồng – con số không hề nhỏ với một mô hình mới. Không chỉ làm giàu cho mình, ông Kiên còn hỗ trợ các hộ nghèo trong xã bằng cách chuyển giao kỹ thuật, phối hợp cùng chương trình giảm nghèo bền vững để nhân rộng đàn.

Sản phẩm nhung hươu Điện Biên được sơ chế và đóng gói theo tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm, phục vụ thị trường địa phương và du khách. Ảnh: Thu Thủy

Sản phẩm nhung hươu Điện Biên được sơ chế và đóng gói theo tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm, phục vụ thị trường địa phương và du khách. HTX cũng đã đầu tư máy móc phục vụ sấy khô, xay bột, nấu cao nhằm đa dạng hóa sản phẩm và nâng cao giá trị sử dụng.

Đáng chú ý, huyện Điện Biên đang xúc tiến đưa sản phẩm từ hươu sao trở thành sản phẩm OCOP – một bước tiến quan trọng để khẳng định thương hiệu, mở rộng thị trường và tăng sức cạnh tranh.

Không chỉ nuôi và chế biến, ông Kiên và các thành viên HTX đang hướng đến xây dựng điểm trải nghiệm du lịch nông nghiệp kết hợp giới thiệu sản phẩm hươu sao – tận dụng làn sóng du lịch cộng đồng đang phát triển mạnh tại Điện Biên.

“Từ con hươu, chúng tôi không chỉ làm kinh tế mà còn lan tỏa được một thông điệp mới: nông dân vùng cao hoàn toàn có thể làm chủ công nghệ, sản phẩm và cả thị trường nếu biết cách chọn hướng đi đúng,” – một thành viên trong HTX chia sẻ.

Không bắt đầu với mục tiêu lớn lao hay bài bản từ đầu, mô hình nuôi hươu sao ở xã Pom Lót ban đầu chỉ là một ý tưởng nhỏ sau khi nghỉ hưu của ông Nguyễn Đình Kiên, nguyên Bí thư Đảng ủy xã. Thế nhưng từ chính ý định giản dị ấy, cộng thêm sự kiên trì, nhẫn nại và mong muốn tạo hướng đi mới cho kinh tế địa phương, ông Kiên đã từng bước hiện thực hóa giấc mơ thoát nghèo bằng chính đôi tay và kiến thức của mình.

Không chỉ dừng lại ở việc chăn nuôi, ông còn chủ động hỗ trợ các hộ dân khác từ con giống, kỹ thuật đến đầu ra sản phẩm. HTX Mùa Ban trở thành “hạt nhân” để người dân trong xã học tập, làm theo – góp phần hình thành một mô hình kinh tế cộng đồng kiểu mới, bền vững, lấy hươu sao làm trung tâm phát triển sinh kế.

Sở Công Thương tỉnh Điện Biên đã và đang đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ định hướng sản phẩm từ hươu sao trở thành sản phẩm OCOP. Ảnh: Thu Thủy

Đồng hành với huyện Điện Biên và các hộ chăn nuôi, Sở Công Thương tỉnh Điện Biên đã và đang đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ định hướng sản phẩm từ hươu sao trở thành sản phẩm OCOP. Sở đã triển khai các hoạt động như:

Tư vấn, hướng dẫn xây dựng hồ sơ OCOP, hoàn thiện quy trình sản xuất theo tiêu chuẩn và quy định hiện hành. Hỗ trợ xúc tiến thương mại, kết nối các sản phẩm nhung hươu với chuỗi siêu thị, cửa hàng đặc sản và các điểm du lịch địa phương. Tổ chức đào tạo, tập huấn nâng cao năng lực cho các chủ thể OCOP về bao bì, nhãn mác, chiến lược thương hiệu và phương pháp tiếp thị. Đề xuất điểm trưng bày và bán hàng OCOP tại các khu du lịch trọng điểm và hội chợ trong, ngoài tỉnh.