Từ cây sen truyền thống đến hướng đi thoát nghèo bền vững

Trong bối cảnh tỉnh Phú Thọ đang tập trung tái cơ cấu ngành nông nghiệp gắn với xây dựng nông thôn mới nâng cao, nhiều hợp tác xã (HTX) đã mạnh dạn thay đổi mô hình sản xuất, hướng đến những tiêu chuẩn chất lượng để tăng sức cạnh tranh của nông sản. HTX Sản xuất và Kinh doanh Liên Hoa Chi tại xã Phùng Nguyên là một trong những đơn vị tiêu biểu khi biến cây sen thành sản phẩm hàng hóa chất lượng cao, góp phần cải thiện đời sống người dân.

Được thành lập năm 2022, HTX Liên Hoa Chi lựa chọn sen làm cây trồng chủ lực. Đây là loài cây gắn bó lâu đời với đời sống văn hóa, phù hợp với khí hậu, thổ nhưỡng địa phương nhưng trước đây chủ yếu phục vụ nhu cầu sinh hoạt, thờ cúng, ít mang lại giá trị kinh tế cao. Nhận thấy tiềm năng từ cây sen, HTX đã xây dựng vùng nguyên liệu 5ha theo tiêu chuẩn VietGAP, áp dụng phương thức canh tác hữu cơ, hạn chế tối đa hóa chất để tạo ra sản phẩm trà thảo dược an toàn, thân thiện với môi trường.

Ngay từ những ngày đầu, HTX chú trọng tuân thủ quy trình sản xuất khép kín, từ khâu chọn giống, chăm sóc, thu hái cho đến chế biến. Giống sen được chọn lọc kỹ, đảm bảo chất lượng đồng đều từ lá, hoa đến tâm sen, phù hợp để sản xuất trà thảo dược. Thành viên HTX được tập huấn kỹ thuật thường xuyên, canh tác theo cụm liền vùng, sử dụng phân bón hữu cơ và thuốc bảo vệ thực vật sinh học đúng quy định. Điều này không chỉ giúp bảo vệ môi trường mà còn nâng cao năng suất, hạn chế sâu bệnh, tạo sự ổn định lâu dài cho vùng nguyên liệu.

Song song với đó, HTX đã đầu tư nâng cấp dây chuyền sơ chế, chế biến hiện đại. Hệ thống sấy lạnh kết hợp năng lượng mặt trời được đưa vào vận hành, giúp giữ nguyên dược tính và hương vị tự nhiên của sản phẩm. Mỗi mẻ sấy đạt từ 120 - 180kg nguyên liệu, đủ cung ứng cho nhu cầu thị trường trong và ngoài nước. Các khâu chế biến, đóng gói đều được bố trí khoa học, đáp ứng tiêu chí vệ sinh an toàn thực phẩm, chất thải được xử lý theo đúng quy trình, tạo môi trường làm việc an toàn, sạch sẽ.

Nhờ sự chủ động về vùng nguyên liệu và quy trình sản xuất khép kín, sản phẩm trà lá sen Hồng Sâm của HTX Liên Hoa Chi đã khẳng định được vị thế trên thị trường. Sản phẩm hiện đạt chứng nhận OCOP 3 sao, gắn mã QR truy xuất nguồn gốc, đảm bảo tính minh bạch từ khâu sản xuất đến tiêu thụ. Đây là minh chứng rõ ràng cho sự thay đổi tư duy sản xuất từ nhỏ lẻ, manh mún sang sản xuất hàng hóa theo chuỗi giá trị.

Việc làm ổn định, đời sống người dân cải thiện

Điểm quan trọng nhất mà HTX Liên Hoa Chi mang lại chính là việc tạo sinh kế ổn định cho người dân địa phương. Theo ông Hán Văn Thống, Chủ tịch Hội đồng Quản trị kiêm Giám đốc HTX Sản xuất và Kinh doanh Liên Hoa Chi, hiện đơn vị đã tạo việc làm thường xuyên cho hơn 10 lao động địa phương, với mức thu nhập bình quân 5-10 triệu đồng/người/tháng. Với nhiều hộ dân nông thôn, mức thu nhập này là bước đệm quan trọng giúp cải thiện đời sống, giảm bớt khó khăn và thoát nghèo bền vững.

Người dân tham gia HTX không chỉ có công việc ổn định mà còn thay đổi nhận thức trong sản xuất. Từ chỗ chỉ quen trồng trọt nhỏ lẻ phục vụ gia đình, nay bà con đã tiếp cận được kỹ thuật mới, hiểu rõ giá trị của sản xuất an toàn và hướng tới thị trường tiêu thụ rộng lớn hơn. HTX đóng vai trò kết nối, vừa đảm bảo đầu ra cho sản phẩm, vừa nâng cao trách nhiệm của từng thành viên đối với môi trường và sức khỏe cộng đồng.

Sản phẩm trà lá sen Hồng Sâm đã có mặt tại nhiều tỉnh, thành trong cả nước và bước đầu được xuất khẩu sang các thị trường quốc tế như Trung Quốc, Hy Lạp, Mỹ với sản lượng khoảng 60 nghìn hộp mỗi năm. Đây là kết quả đáng khích lệ, chứng minh rằng sản phẩm nông nghiệp nếu được đầu tư đúng hướng sẽ mang lại giá trị kinh tế cao, tạo thêm nhiều cơ hội việc làm và nâng cao thu nhập cho người dân nông thôn.

Không chỉ dừng lại ở sản phẩm chủ lực, HTX còn phát triển thêm nhiều dòng trà thảo dược khác như trà lá sen hoa vàng, trà tía tô, trà rau má, trà cần tây, trà diếp cá… hướng đến đạt chuẩn OCOP, đáp ứng nhu cầu đa dạng của thị trường. Điều này mở ra triển vọng mở rộng quy mô sản xuất, tạo thêm nhiều việc làm và gia tăng thu nhập cho nông dân.

Từ thành công của HTX Liên Hoa Chi có thể thấy rõ, phát triển nông nghiệp theo hướng hữu cơ, gắn sản xuất với chế biến và tiêu thụ là con đường tất yếu để nâng cao giá trị nông sản. Mô hình này không chỉ giúp nâng cao thu nhập cho người dân mà còn góp phần xây dựng thương hiệu nông sản Việt Nam, mở rộng thị trường xuất khẩu, từng bước đưa sản phẩm địa phương vươn ra thế giới.

Trong tiến trình xây dựng nông thôn mới nâng cao, những HTX như Liên Hoa Chi đóng vai trò cầu nối, đưa chủ trương của Đảng và Nhà nước vào thực tiễn, giúp người dân thay đổi tư duy, giảm nghèo bền vững. Khi người nông dân được trang bị kiến thức, có đầu ra ổn định và thu nhập cải thiện, họ sẽ gắn bó hơn với ruộng đồng, giữ gìn những giá trị văn hóa truyền thống, đồng thời chung tay xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp.