Xây dựng chuỗi sản xuất, tiêu thụ sản phẩm đặc trưng

Với quyết tâm không để ai bị bỏ lại phía sau, tỉnh Phú Yên đang từng bước chuyển mình mạnh mẽ trong thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Không chỉ tập trung đầu tư hạ tầng, hỗ trợ tín dụng và đào tạo nghề, Phú Yên đang đặt trọng tâm vào xây dựng cơ chế chính sách phát triển sản xuất, xây dựng chuỗi liên kết, khơi thông đầu ra để giúp người dân làm ăn hiệu quả, vươn lên thoát nghèo bền vững. Từ những mô hình sản xuất hiệu quả đến hạ tầng thương mại để bà con đồng bào dân tộc không còn đơn độc trên hành trình thoát nghèo.

Tại ba huyện miền núi trọng điểm gồm Sông Hinh, Sơn Hòa và Đồng Xuân – nơi sinh sống của hàng chục ngàn hộ đồng bào dân tộc thiểu số, Phú Yên đã triển khai nhiều mô hình sản xuất có hiệu quả rõ rệt. Những năm qua, các địa phương này tích cực thực hiện 3 Chương trình Mục tiêu quốc gia là: Phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi (Chương trình Mục tiêu quốc gia 1719), Giảm nghèo bền vững, Xây dựng nông thôn mới. Việc thực hiện hiệu quả các Chương trình Mục tiêu quốc gia, đã góp phần đáng kể trong việc kéo giảm tỷ lệ hộ nghèo ở địa phương.

Ở Sông Hinh, hơn 4.000 lượt hộ dân đã được tiếp cận các khoản vay ưu đãi với tổng giá trị hơn 183 tỷ đồng, chủ yếu để mở rộng diện tích trồng lúa, mía và sắn. Với năng suất mía trung bình đạt 70 tấn/ha, người dân thu được lợi nhuận 50-60 triệu đồng mỗi vụ, đời sống từng bước được cải thiện rõ rệt.

Tại Sơn Hòa và Đồng Xuân, các mô hình sản xuất sầu riêng, keo lai và mô hình canh tác phủ bạt đã giúp người dân vừa gia tăng năng suất vừa ứng phó tốt hơn với biến đổi khí hậu. Đồng thời, chính quyền địa phương hỗ trợ bà con xây dựng chuỗi liên kết, hợp đồng bao tiêu sản phẩm với doanh nghiệp, giảm thiểu rủi ro thị trường.

Một trong những điểm nhấn trong quá trình triển khai chương trình 1719 là đầu tư hệ thống hạ tầng thương mại tại các vùng dân tộc thiểu số. Giai đoạn 2021-2025, Sở Công Thương Phú Yên đã huy động gần 12,5 tỷ đồng để xây mới, nâng cấp ba chợ dân sinh tại các huyện miền núi, đồng thời tổ chức nhiều phiên chợ OCOP, hội chợ giới thiệu đặc sản miền núi nhằm thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp địa phương.

Tuy nhiên, lãnh đạo Sở Công Thương Phú Yên thẳng thắn nhìn nhận, đầu tư chợ chỉ là một phần của bài toán. Điều quan trọng hơn là mở ra đầu ra bền vững cho hàng hóa. Phú Yên cần chiến lược tổng thể, không chỉ mở chợ mà còn phải tổ chức lại sản xuất, hỗ trợ thương hiệu, xúc tiến tiêu thụ, mở đường cho hàng hóa vươn xa".

Sở cũng đang phối hợp với các đơn vị xúc tiến thương mại để đưa hàng hóa của đồng bào lên sàn thương mại điện tử, tạo điều kiện cho nông sản miền núi tiếp cận người tiêu dùng trong và ngoài nước.

Hợp tác xã: “Mắt xích” kết nối sản xuất và thị trường

Bên cạnh vai trò của chính quyền, các hợp tác xã (HTX) trên địa bàn Phú Yên cũng đang đóng vai trò quan trọng trong việc tổ chức lại sản xuất cho bà con vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Liên minh HTX tỉnh Phú Yên cho biết, trong năm 2024, nhiều chương trình tập huấn đã được tổ chức nhằm đào tạo cho các HTX kỹ năng xây dựng thương hiệu, tiếp cận thị trường, ứng dụng chuyển đổi số và thương mại điện tử. Các HTX cũng được hỗ trợ chi phí tham gia hội chợ, triển lãm, giới thiệu sản phẩm OCOP và đặc sản bản địa.

Ông Trần Tấn Khoa - Giám đốc HTX An Nghiệp (Tuy An) chia sẻ, trước đây, sản phẩm của chúng tôi mẫu mã chưa bắt mắt, chưa ai biết đến. Sau khi được tập huấn về thiết kế bao bì, tiếp cận kênh phân phối hiện đại, sản phẩm đã có mặt tại nhiều siêu thị và cửa hàng trong và ngoài tỉnh.

HTX Nông nghiệp Hòa Quang Nam cũng là điển hình trong phục tráng và phát triển giống lúa bản địa. Đơn vị này đã được Cục Sở hữu trí tuệ cấp nhãn hiệu độc quyền, từng bước xây dựng thương hiệu “Lúa HQ Phú Yên”, giúp gia tăng giá trị và đầu ra cho nông dân trong vùng.

Đồng hành cùng bà con, Ngân hàng Chính sách Xã hội chi nhánh Phú Yên hiện đang triển khai 15 chương trình tín dụng ưu đãi dành riêng cho hộ nghèo, hộ đồng bào dân tộc thiểu số và đối tượng chính sách. Mỗi hộ có thể vay tối đa 80 triệu đồng không cần thế chấp, tạo điều kiện thuận lợi cho đầu tư vào trồng trọt, chăn nuôi, mua sắm thiết bị sản xuất.

Tại huyện Đồng Xuân, trong 5 năm qua, hơn 4.000 lượt hộ dân tộc thiểu số được tiếp cận vốn vay, nhiều hộ đã thoát nghèo và vươn lên làm giàu chính đáng. Ngoài ra, chính quyền còn hỗ trợ kỹ thuật sản xuất, khởi nghiệp cho thanh niên dân tộc thiểu số.

Theo Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Phú Yên, thực tiễn tại địa phương cho thấy, để giải bài toán nghèo khó tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số, chỉ đầu tư hạ tầng hay tín dụng là chưa đủ. Cần có một hệ sinh thái hỗ trợ sản xuất nông nghiệp bản địa phát triển bền vững: từ giống cây con chất lượng, hỗ trợ canh tác, liên kết tiêu thụ, đến xúc tiến thương mại và định vị thương hiệu trên thị trường.

Chính quyền, doanh nghiệp, hợp tác xã và người dân đều đang cùng nhau từng bước hình thành hệ sinh thái đó. Không chỉ thoát nghèo, mà còn hướng đến phát triển bền vững, nâng cao vị thế của cộng đồng dân tộc thiểu số trong nền kinh tế hiện đại.

Chương trình mục tiêu quốc gia về giảm nghèo bền vững tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số tỉnh Phú Yên đang đi đúng hướng khi lấy sản xuất làm trọng tâm, lấy thị trường làm đòn bẩy và lấy cộng đồng làm chủ thể. Với sự vào cuộc mạnh mẽ của chính quyền, sự đồng hành từ các doanh nghiệp, hợp tác xã, và đặc biệt là tinh thần vươn lên của đồng bào dân tộc thiểu số, hành trình thoát nghèo của Phú Yên không còn là một giấc mơ, mà đang từng bước trở thành hiện thực.