Sau khi hợp nhất địa giới hành chính với Hà Giang, diện tích của tỉnh Tuyên Quang được mở rộng hơn, sở hữu nhiều ưu thế thiên nhiên hiếm có: Núi non hùng vĩ, sông suối hiền hòa, khí hậu đa dạng. Nhưng hơn hết, vùng đất này còn mang trong mình nguồn lực kinh tế bản địa đáng kể với những sản phẩm nông, lâm, thủy sản đặc trưng, cùng bản sắc văn hóa của hơn 30 dân tộc. Trong câu chuyện giảm nghèo, chính việc đưa sản phẩm địa phương ra thị trường, gia tăng giá trị và ổn định đầu ra cho người sản xuất mới là mũi nhọn thiết thực nhất.

Từ đồi chè Shan tuyết cổ thụ ở Vị Xuyên, đến mật ong bạc hà thơm lành hay cá đặc sản sông Gâm, Tuyên Quang có những “điểm cốt lõi” để phát triển chuỗi giá trị. Nhận thức rõ điều đó, tỉnh đã triển khai quyết liệt chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” (OCOP) nhằm chuyển đổi cách làm, từ sản xuất phân tán sang sản xuất theo chuỗi, gắn vùng nguyên liệu với chế biến và thương hiệu.

Kết quả, tỉnh hiện có 454 sản phẩm OCOP được công nhận hạng từ ba sao trở lên, trong đó 24 sản phẩm đạt hạng bốn sao. Những con số ấy đi kèm với hỗ trợ cụ thể, trong đó: 36 sản phẩm được hỗ trợ xây dựng nhãn hiệu, thiết kế bao bì, tem nguồn gốc; 19 hợp tác xã được hỗ trợ lãi suất tín dụng. Đây là những “liều thuốc” hữu hình cho doanh nghiệp, hợp tác xã và hộ sản xuất vươn lên.

Quan trọng hơn, chương trình OCOP đã đổi thay tư duy sản xuất của người dân. Nhiều hợp tác xã, nhà sản xuất nhỏ nhận ra rằng, muốn bán được giá và bền vững, phải làm chuẩn quản lý số lô, kiểm soát chất lượng, hoàn thiện bao bì, đáp ứng tiêu chuẩn an toàn. Nhiều hợp tác xã, doanh nghiệp được hướng dẫn, chỉ dẫn cụ thể để xây dựng số lô, quản lý chất lượng, bảo đảm sản phẩm phù hợp sức khỏe cộng đồng. Bên cạnh đó, nhu cầu mở rộng vùng nguyên liệu để đáp ứng thị trường cũng là vấn đề được quan tâm.

Sau sáp nhập, quy hoạch vùng nguyên liệu được triển khai hợp lý hơn, tạo điều kiện cho doanh nghiệp đầu tư chế biến, tổ chức sản xuất đồng bộ. Những nhà máy chế biến, điểm sơ chế được dựng lên không chỉ giúp nâng cao giá trị sản phẩm mà còn tạo công ăn việc làm địa phương. Đây là điều then chốt trong mục tiêu giảm nghèo bền vững. Công việc ổn định tại chỗ khiến người dân, nhất là lao động nữ và lớp trẻ, có lý do để ở lại quê hương, phát triển kinh tế.

Vai trò kết nối của cơ quan quản lý, đặc biệt là Sở Công Thương hiện rõ ở nhiều khâu, như: Xây dựng hệ thống điểm bán, giới thiệu sản phẩm tại địa phương; tổ chức, hỗ trợ doanh nghiệp tham gia hội chợ trong và ngoài nước; đưa sản phẩm lên sàn thương mại điện tử như nongsan.buudien.vn, Shopee, Smart Tuyên Quang… Từ năm 2020 đến nay, Sở Công Thương Tuyên Quang đã hỗ trợ thành lập 17 điểm bán và giới thiệu sản phẩm, đồng thời tham gia hơn 20 chương trình xúc tiến thương mại, những cầu nối giúp sản phẩm vùng cao tiếp cận người tiêu dùng khắp cả nước và cả thị trường quốc tế tiềm năng.