Kết quả vượt kỳ vọng này là minh chứng rõ nét cho sức bật mới của nông sản, đặc sản Tây Nguyên khi bắt tay với nền tảng thương mại điện tử và các startup công nghệ.

Cú huých cho tiêu thụ nông sản

Thay vì chờ khách tới chợ hay phụ thuộc hoàn toàn vào thương lái, bà con nông dân Tây Nguyên, trong đó có nhiều bà con đồng bào dân tộc thiểu số đang được tiếp cận một phương thức phân phối hoàn toàn mới: livestream tại vườn. Mở màn cho chương trình “Trái ngọt bốn mùa”, nền tảng TikTok Shop đã phối hợp với startup nông nghiệp FoodMap tổ chức chuỗi livestream bán hàng tại vườn sầu riêng Sáu Hữu ở huyện Đạ Huoai, tỉnh Lâm Đồng vào ngày 23/6.

Chỉ trong hai ngày đầu tiên, hơn 3.200 đơn hàng đã được đặt mua thành công, tương đương gần 10 tấn sầu riêng được tiêu thụ. Thành công này không chỉ đến từ chất lượng sản phẩm, mà còn nhờ sự kết hợp nhịp nhàng giữa người trồng - đơn vị công nghệ, các KOLs nổi tiếng và nền tảng thương mại điện tử. Những cái tên có sức ảnh hưởng như Lâm Vlog, Anh Tây ơi, Pew Pew… đã giúp câu chuyện về trái sầu riêng bản địa đến gần hơn với người tiêu dùng khắp cả nước.

Ông Nguyễn Lâm Thanh - Đại diện TikTok Việt Nam nhấn mạnh: “TikTok rất vinh dự được đồng hành… tận dụng thế mạnh cộng đồng người dùng và giải pháp hỗ trợ bán hàng hiệu quả để hỗ trợ các chủ thể OCOP tiếp cận đa dạng khách hàng tiềm năng… góp phần đa dạng hóa đầu ra cho nông, đặc sản Việt Nam”.

Sầu riêng Sáu Hữu là một giống bản địa quý từng được trồng phổ biến ở Tiền Giang nhưng đang dần bị mai một do thị trường ưa chuộng giống nhập khẩu như Ri6, Monthong. Tuy nhiên, tại Lâm Đồng, giống sầu riêng này đang được hồi sinh, đặc biệt tại vườn của ông Nguyễn Văn Hữu – người dành hơn 20 năm để gìn giữ và phát triển giống cây này.

Ưu điểm nổi bật của Sáu Hữu là trái nhỏ gọn, cơm dẻo, vị ngọt thanh, thơm dịu và chín đều. Đặc biệt, giống này ít sâu bệnh, dễ canh tác hữu cơ, phù hợp với hướng sản xuất nông sản sạch, một xu hướng ngày càng được người tiêu dùng ưa chuộng.

Livestream tại vườn không chỉ giúp người mua tận mắt thấy quy trình trồng trọt, mà còn khơi gợi giá trị thật của giống bản địa. Đây là điều mà các kênh phân phối truyền thống khó có thể truyền tải đầy đủ.

Doanh nghiệp công nghệ tạo cầu nối cho nông dân

Đằng sau những con số ấn tượng là sự chuẩn bị bài bản của các doanh nghiệp công nghệ trong ngành nông nghiệp. FoodMap - đơn vị khởi nghiệp chuyên kết nối nông sản với người tiêu dùng đã đóng vai trò như một “nhạc trưởng” khi lựa chọn vườn trồng có chất lượng ổn định, sản lượng đảm bảo và sẵn sàng tham gia chuyển đổi số.

Đại diện FoodMap chia sẻ: “Chiến dịch lần này là kết quả hợp tác chặt chẽ giữa TikTok Shop và FoodMap, từ tuyển chọn vườn, xây dựng kịch bản nội dung, chuẩn bị logistics đến xử lý đơn hàng sau bán. Mục tiêu của chúng tôi là giúp người nông dân không chỉ bán được hàng, mà còn xây dựng thương hiệu bền vững.”

Sự phối hợp giữa nhà vườn - startup công nghệ - TikTok Shop - các đơn vị vận chuyển giúp tạo thành một chuỗi cung ứng khép kín: từ khâu livestream, xác nhận đơn hàng, đóng gói đến giao hàng tận tay người tiêu dùng. Mức giá dao động từ 135.000 - 160.000 đồng/kg cho thấy người tiêu dùng sẵn sàng chi trả cho sự minh bạch, rõ nguồn gốc và dịch vụ bảo hành, hoàn tiền nếu sản phẩm hư hỏng.

Tuy nhiên, để mô hình này phát triển lâu dài, vấn đề hậu cần, logistics vẫn là điểm nghẽn. Trái cây tươi như sầu riêng có thời hạn sử dụng ngắn, dễ hư hỏng nếu vận chuyển dài ngày hoặc gặp trục trặc trong khâu bảo quản. Điều này đặt ra yêu cầu về hệ thống kho lạnh, đóng gói đạt chuẩn, quy trình giao nhận nhanh và minh bạch.

TikTok Shop hiện đang tăng cường liên kết với các đối tác logistics có kho lạnh chuyên dụng và năng lực vận chuyển tốc độ cao. Song để nhân rộng ra toàn Tây Nguyên, cần sự phối hợp chặt hơn từ chính quyền địa phương và các doanh nghiệp vận tải.

Lâm Đồng là một trong những địa phương đi đầu khu vực Tây Nguyên về thúc đẩy tiêu thụ nông sản qua thương mại điện tử. Theo Sở Công Thương tỉnh, từ năm 2021 đến nay, toàn tỉnh đã có 1.673 sản phẩm OCOP được đưa lên các sàn thương mại điện tử.

Đại diện Sở Công Thương Lâm Đồng chia sẻ, giai đoạn hiện nay là bản lề trong phát triển thương mại điện tử địa phương. Các hoạt động như livestream tại vườn, kết nối với sàn thương mại điện tử, phối hợp giữa nhà vườn và KOLs đang cho thấy hiệu quả vượt mong đợi.”

Việc bán hàng online cũng đặt ra một bài toán khác: làm sao để bảo vệ thương hiệu và danh tiếng cho đặc sản vùng miền? Với đặc điểm nông sản dễ bị làm giả, mạo danh, Tây Nguyên cần nhanh chóng triển khai mã số vùng trồng, mã QR truy xuất nguồn gốc và xây dựng chỉ dẫn địa lý rõ ràng.

Việc minh bạch hóa thông tin sản phẩm không chỉ giúp gia tăng giá trị thương hiệu, mà còn là “lá chắn” bảo vệ uy tín của nhà vườn, tránh tình trạng đánh tráo sản phẩm gây mất lòng tin người tiêu dùng. Đồng thời, đây là yếu tố bắt buộc nếu muốn mở rộng sang thị trường quốc tế - nơi các tiêu chuẩn về nguồn gốc xuất xứ được siết chặt.

Những kết quả ấn tượng từ chiến dịch "Trái ngọt bốn mùa" chỉ là bước khởi đầu. Tây Nguyên còn hàng trăm loại nông sản đặc hữu như cà phê đặc sản, mắc ca, tiêu hữu cơ, bơ booth… có tiềm năng lớn để tiếp cận thị trường số. Tuy nhiên, để những sản phẩm này “bứt phá” thực sự, cần sự kết nối đồng bộ giữa chính quyền, doanh nghiệp công nghệ, nông dân và cả người tiêu dùng.

Thương mại điện tử không chỉ là kênh tiêu thụ, mà còn là công cụ kể chuyện, xây dựng thương hiệu và thúc đẩy chuyển đổi số trong nông nghiệp. Trong câu chuyện ấy, Tây Nguyên với bản sắc sản vật phong phú hoàn toàn có thể vươn lên thành vùng sản xuất gắn với tiêu dùng hiện đại, minh bạch và có giá trị gia tăng cao.