Từ đổi mới tư duy sản xuất, tạo sinh kế bền vững

Tại vùng bán sơn địa chủ yếu dựa vào nghề nông truyền thống, nơi cái nghèo dường như đã trở thành điều mặc định, một luồng chuyển biến âm thầm nhưng bền bỉ đã xuất hiện từ chính những người nông dân tại Hợp tác xã Nông nghiệp Việt Yên (xã Phú Cát, TP. Hà Nội). Không chỉ tổ chức lại sản xuất và khai thác hiệu quả từng thửa ruộng, HTX còn mở ra cách nghĩ, cách làm mới.

Người dân nơi đây không còn chỉ là những lao động nông nghiệp mà trở thành chủ của một mô hình kinh tế, nơi lợi ích cộng đồng được đặt lên hàng đầu. Mục tiêu xóa đói giảm nghèo được hiện thực hóa bằng chính bàn tay, khối óc và sự nỗ lực của họ.

Tại HTX Nông nghiệp Việt Yên, những mô hình như nuôi gà dưới tán bưởi, trồng lúa kết hợp nuôi cá hay áp dụng cơ giới hóa vào ruộng đồng không chỉ là câu chuyện sản xuất mà còn là minh chứng rõ nét cho một cuộc đổi mới. Đây là hành trình đi lên từ những thửa ruộng trũng, thể hiện tư duy mới hướng tới nông thôn không chỉ đủ ăn mà còn đủ sống và đầy hy vọng.

Ông Lê Đình Thành, thành viên HTX Nông nghiệp Việt Yên cho hay, nhờ kết hợp chăn nuôi với trồng cây ăn quả, gà được che mát dưới tán cây, hạn chế dịch bệnh, đồng thời phân gà được tận dụng để bón cây, nâng cao hiệu quả sản xuất. Một lứa gà có thể đem lại hơn 200 triệu đồng lợi nhuận, trong khi chi phí chỉ khoảng 100 triệu đồng, giúp người dân thu nhập bình quân 20 triệu đồng mỗi tháng chỉ trong vòng 5 tháng.

Không chỉ dừng lại ở nông nghiệp, người dân tại HTX Nông nghiệp Việt Yên còn chủ động mở rộng mô hình sản xuất đa dạng: trồng lúa ở vùng trũng, nuôi gà đồi, trồng cây ăn quả trên đồi cao, thậm chí triển khai cơ sở dệt may tại nhà. Những mô hình linh hoạt này không chỉ gia tăng thu nhập mà còn tạo sinh kế bền vững, giúp người dân chủ động hơn trong đời sống kinh tế và từng bước thoát nghèo.

Những mô hình này mang tính chiến lược, vừa phát triển sản xuất, vừa tạo điều kiện huy động vốn đầu tư cho các hộ thành viên. Đồng thời, các mô hình kinh tế đa ngành còn giúp người dân tăng thu nhập ngay cả trong thời gian nông nhàn.

Từ khi tham gia hợp tác xã, nhiều hộ dân đã được tuyên truyền và hỗ trợ triển khai mô hình dệt may tại nhà. Những xưởng may nhỏ này không chỉ tận dụng hiệu quả thời gian nông nhàn mà còn góp phần thúc đẩy kinh tế đa ngành ngay trên chính mảnh đất quê hương. Nhờ mô hình này, người dân vừa nâng cao thu nhập, vừa tăng tính chủ động trong kinh tế, góp phần từng bước cải thiện đời sống và giảm nghèo bền vững.

Không chỉ tổ chức lại sản xuất, Hợp tác xã Nông nghiệp Việt Yên còn mạnh dạn đầu tư máy cấy và áp dụng cơ giới hóa trong canh tác. Việc này giúp giảm chi phí thuê nhân công, nâng cao năng suất lao động từ 10–15% và tăng hiệu quả kinh tế cho người dân địa phương. Nhờ áp dụng đồng bộ từ khâu gieo mạ, cấy lúa đến quản lý đồng ruộng, người dân không còn phải gieo mạ thủ công hay treo mạng, rút ngắn thời gian lao động nhưng vẫn đảm bảo năng suất và chất lượng cây trồng.

HTX Nông nghiệp Việt Yên không chỉ hoạt động vì sản xuất mà còn vì cộng đồng. Nhờ sự gắn kết và hỗ trợ lẫn nhau, HTX hiện không còn hộ nghèo, chỉ còn 17 hộ cận nghèo và con số này vẫn tiếp tục giảm. Từ những mảnh ruộng trũng đến từng nếp nhà, HTX đã gieo những hạt giống của tư duy mới: giảm nghèo không chỉ là mục tiêu mà là hành trình cùng nhau thay đổi, hướng tới một nông thôn mới – nơi người dân đủ ăn, đủ sống và có hy vọng.

Đến hành trình giảm nghèo hiệu quả

Câu chuyện giảm nghèo tại HTX Nông nghiệp Việt Yên cũng phản ánh bức tranh rộng hơn về công tác giảm nghèo tại Hà Nội. Là một trong những hộ gia đình khó khăn ở xã Phú Cát, nhờ sự hỗ trợ từ MTTQ các cấp, bà Nguyễn Thị Lan được trao con bò sinh sản trị giá hơn 15 triệu đồng, giúp cải thiện kinh tế gia đình và từng bước vượt qua khó khăn.

Theo báo cáo của Ban Chỉ đạo Chương trình 08-CTr/TU của Thành ủy Hà Nội về “Phát triển hệ thống an sinh xã hội, nâng cao phúc lợi xã hội, chất lượng cuộc sống của nhân dân Thủ đô giai đoạn 2021–2025”, sau 4 năm triển khai, các chính sách xã hội đã được thực hiện đầy đủ, kịp thời và hiệu quả. Đời sống vật chất, tinh thần của người dân ngày càng được nâng cao, góp phần tích cực vào mục tiêu giảm nghèo.

Đáng chú ý, trong quá trình thực hiện Chương trình mục tiêu Quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021–2025 và công tác giảm nghèo của TP. Hà Nội giai đoạn 2022–2025, kết quả đạt được rất nổi bật. Năm 2022, toàn thành phố giảm được 1.582 hộ nghèo, tỷ lệ hộ nghèo cuối năm còn 0,095%. Năm 2023, giảm thêm 1.456 hộ, tỷ lệ hộ nghèo còn 0,03%. Với các giải pháp đồng bộ và sự chỉ đạo quyết liệt, đến hết năm 2024, TP Hà Nội đã không còn hộ nghèo, hộ cận nghèo giảm còn 9.928 hộ (chiếm 0,43% số hộ dân), hoàn thành trước kế hoạch và vượt 182% chỉ tiêu giao. Như vậy, chỉ tiêu giảm nghèo của thành phố đã về đích trước 1 năm.

Câu chuyện của HTX Việt Yên và kết quả giảm nghèo tại Hà Nội cho thấy để xóa đói, nâng cao đời sống cần đổi mới tư duy sản xuất, tổ chức mô hình kinh tế hiệu quả và gắn kết cộng đồng. Các mô hình đa dạng sinh kế, kết hợp giữa nông nghiệp, chăn nuôi, cơ giới hóa và ngành nghề phụ trợ tại địa phương đã giúp hàng trăm hộ dân chủ động về kinh tế, từng bước thoát nghèo và hướng tới tương lai bền vững.

Từ HTX Việt Yên hành trình giảm nghèo hiệu quả của Hà Nội là minh chứng sống cho việc giảm nghèo không chỉ là mục tiêu chính sách mà còn là hành trình thay đổi thực sự từ chính nỗ lực của cộng đồng, từ những mô hình kinh tế sáng tạo và những bàn tay cần cù của người dân.