Hỗ trợ từ chính sách – khơi dậy nội lực vùng cao

Những năm gần đây, nhờ chính sách khuyến công của Bộ Công Thương và các địa phương, hàng trăm hợp tác xã ở khu vực miền núi đã được tiếp sức về vốn, máy móc, công nghệ và đào tạo nhân lực. Từ việc hỗ trợ đổi mới thiết bị, dây chuyền sản xuất, xây dựng mô hình trình diễn kỹ thuật đến đào tạo nghề, xúc tiến thương mại…, khuyến công đã góp phần thay đổi căn bản tư duy sản xuất của người dân vùng cao.

Tại Sơn La, một hợp tác xã chế biến dược liệu từng chỉ sản xuất thủ công, năng suất thấp, nay đã đầu tư thiết bị sấy, nghiền, bảo quản hiện đại. Nhờ đó, sản lượng tăng hơn 20%, sản phẩm đạt tiêu chuẩn cao hơn và có đầu ra ổn định.Không chỉ tạo việc làm cho người dân, các mô hình này còn lan tỏa tinh thần khởi nghiệp, gắn sản xuất với gìn giữ bản sắc văn hóa địa phương.

Theo ông Dương Tấn Cương – Phó Trưởng Ban Kinh tế - Chính sách, Liên minh HTX Việt Nam, khuyến công đã trở thành “nguồn năng lượng mới” giúp các hợp tác xã miền núi trưởng thành hơn – không chỉ có sản phẩm tốt hơn, mà còn quản lý, vận hành hiệu quả hơn. Nguồn vốn khuyến công giúp hợp tác xã đầu tư hiệu quả cho sản xuất, mang lại sản phẩm có chất lượng. Đặc biệt, các chính sách khuyến công còn giúp tháo điểm nghẽn về nhân lực – khó khăn lớn nhất hiện nay của các cơ sở sản xuất công nghiệp nông thôn.

Bên cạnh những kết quả tích cực, việc triển khai chính sách khuyến công vẫn còn không ít khó khăn. Tại nhiều địa phương, thủ tục hành chính còn phức tạp; yêu cầu vốn đối ứng cao khiến hợp tác xã nhỏ, đặc biệt là do phụ nữ làm chủ, khó tiếp cận.Một số hợp tác xã chưa được hướng dẫn đầy đủ về lập hồ sơ, xây dựng phương án sản xuất – kinh doanh nên chưa mạnh dạn đăng ký tham gia chương trình.

Cũng có nơi, nguồn vốn khuyến công còn dàn trải, chưa thực sự tập trung cho các mô hình điểm. Điều này làm giảm hiệu quả lan tỏa – trong khi mục tiêu của khuyến công là tạo chuỗi giá trị, kết nối giữa sản xuất – chế biến – tiêu thụ.

Song song với đó, ông Dương Tấn Cương – Phó Trưởng Ban Kinh tế - Chính sách, Liên minh HTX Việt Nam cho rằng điểm nghẽn còn đến từ phía các hợp tác xã – đơn vị trực tiếp thụ hưởng chính sách khuyến công.

Từ thực tế trên, các chuyên gia cho rằng, cần thiết lập cơ chế hỗ trợ linh hoạt hơn, đặc biệt đối với hợp tác xã vùng sâu, vùng xa; đồng thời tăng cường vai trò của cán bộ khuyến công trong việc “cầm tay chỉ việc”, đồng hành cùng hợp tác xã từ khâu lập dự án, triển khai đến vận hành. Khi đó, chính sách khuyến công mới thực sự phát huy hiệu quả, trở thành đòn bẩy bền vững cho phát triển công nghiệp nông thôn.

Hướng tới khuyến công xanh và chuyển đổi số

Trong bối cảnh chuyển đổi số và hội nhập quốc tế, khuyến công cần được định hướng theo hướng xanh – thông minh – bền vững. Không chỉ dừng ở việc cấp kinh phí mua sắm thiết bị, chương trình khuyến công cần ưu tiên hỗ trợ đổi mới công nghệ thân thiện môi trường, số hóa quy trình sản xuất, truy xuất nguồn gốc, bán hàng trực tuyến và kết nối thị trường.

Nhiều mô hình hợp tác xã đã bắt đầu ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý sản xuất, quản lý thành viên và tiêu thụ sản phẩm qua các sàn thương mại điện tử. Đây là bước đi quan trọng để sản phẩm nông thôn vùng cao “vươn ra khỏi lũy tre làng”, tiếp cận người tiêu dùng đô thị và quốc tế.

Khuyến công cũng nên gắn kết chặt chẽ hơn với các chương trình khác như OCOP, khuyến nông, xúc tiến thương mại – để tạo chuỗi giá trị khép kín, từ vùng nguyên liệu đến sản phẩm cuối cùng. Khi ba trụ cột này vận hành đồng bộ, hiệu quả hỗ trợ sẽ được nhân lên gấp nhiều lần.

Không chỉ là chính sách kinh tế, khuyến công còn mang đậm ý nghĩa xã hội và nhân văn. Từ những mô hình hợp tác xã sản xuất chè, dệt thổ cẩm, chế biến dược liệu… đã xuất hiện nhiều câu chuyện thành công, góp phần giữ nghề truyền thống, bảo tồn văn hóa bản địa và cải thiện sinh kế cho đồng bào dân tộc thiểu số.

Mỗi dự án khuyến công thành công là một “ngọn lửa nhỏ” tiếp sức cho hàng trăm người dân vươn lên bằng chính đôi tay và trí tuệ của mình. Khi Nhà nước, doanh nghiệp và người dân cùng đồng hành, chính sách khuyến công sẽ tiếp tục là động lực mạnh mẽ để vùng cao bứt phá, phát triển toàn diện và bền vững.

Nội dung bài viết Từ chính sách đến thực tiễn: Khuyến công tiếp sức hợp tác xã vùng cao phát triển bền vững đến đây xin được tạm dừng, cảm ơn quý vị đã dành thời gian lắng nghe. Thân ái chào tạm biệt quý vị!