Miến dong Bắc Kạn: Hành trình thoát nghèo từ cây dong riềng

Biến cây dong riềng thành cơ hội thoát nghèo

Bắc Kạn – mảnh đất địa đầu Tổ quốc, nơi thiên nhiên ban tặng cho đồng bào những điều kiện thuận lợi để phát triển nông nghiệp. Thế nhưng, từng có một thời gian dài, đời sống bà con vẫn còn nhiều khó khăn, đặc biệt là ở những vùng sâu, vùng xa. Trong bức tranh đầy thử thách đó, có những con người tiên phong, dám nghĩ, dám làm để tìm hướng đi bền vững thoát nghèo. Một trong những tấm gương tiêu biểu ấy chính là cô Triệu Thị Tá – người phụ nữ kiên cường đã biến cây dong riềng thành "vàng xanh", giúp bản làng đổi thay từng ngày.

Cách đây hơn 10 năm, cuộc sống của gia đình cô Triệu Thị Tá cũng giống như bao hộ dân khác ở huyện Ba Bể, Bắc Kạn – bấp bênh với nương rẫy và chăn nuôi nhỏ lẻ. Nhưng rồi, cô nhận ra rằng, cây dong riềng – một loại cây mọc hoang trên nương rẫy, có thể trở thành nguồn thu nhập ổn định nếu được chế biến thành miến dong chất lượng cao.

Sản phẩm miến dong Bắc Kạn được thị trường ưa chuộng bởi chất lượng thơm ngon. Ảnh: NVCC

Với quyết tâm vươn lên, cô Tá mạnh dạn vay vốn, đầu tư máy móc hiện đại như dây chuyền lọc bột, sấy miến bằng công nghệ hiện đại thay vì phơi truyền thống, giúp miến có màu sáng, độ dai tự nhiên và không bị lẫn tạp chất, kết hợp với cải tiến công nghệ để nâng cao chất lượng sản phẩm.

Không chỉ dừng lại ở sản xuất cá nhân, cô còn vận động bà con trong thôn cùng trồng dong riềng, xây dựng hợp tác xã (HTX) sản xuất miến dong sạch, an toàn. Theo đó, thành công của cô Tá không chỉ góp phần thay đổi diện mạo kinh tế địa phương mà còn mở ra cơ hội thoát nghèo cho nhiều hộ dân. Nếu trước đây, người dân chỉ dựa vào canh tác nhỏ lẻ, bấp bênh theo mùa vụ, thì nay họ đã có công việc ổn định với mức thu nhập từ 5 - 7 triệu đồng/tháng. Đó là con số không hề nhỏ đối với đồng bào dân tộc thiểu số ở miền núi.

“Để giúp bà con có thu nhập bền vững, HTX của tôi đã xây dựng chuỗi liên kết sản xuất khép kín, từ trồng dong riềng theo phương pháp hữu cơ, đến chế biến và tiêu thụ sản phẩm. Nhờ đó, chất lượng miến dong được nâng cao, đảm bảo tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm và đáp ứng nhu cầu của thị trường”, cô Triệu Thị Tá nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, HTX không chỉ tạo việc làm, mô hình sản xuất miến dong còn giúp bà con thay đổi tư duy làm nông nghiệp. Từ sản xuất manh mún, nhỏ lẻ, họ chuyển sang trồng trọt theo quy hoạch, áp dụng khoa học kỹ thuật để nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm. Đây chính là yếu tố cốt lõi giúp phát triển bền vững.

Đưa thương hiệu miến dong Bắc Kạn vươn xa

Từ những mẻ miến đầu tiên làm ra còn gặp khó khăn trong khâu tiêu thụ, đến nay, miến dong của cô Triệu Thị Tá đã có chỗ đứng vững chắc trên thị trường. Sản phẩm của cô không chỉ được tiêu thụ mạnh tại các tỉnh thành trong nước mà còn từng bước tiếp cận thị trường xuất khẩu.

Trong thời gian tới, HTX Triệu Thị Tá đang hướng tới xuất khẩu miến dong sang các thị trường khó tính như Nhật Bản và Hàn Quốc. Việc chuẩn hóa quy trình sản xuất theo tiêu chuẩn quốc tế, đầu tư vào bao bì, nhãn mác và nâng cao thương hiệu chính là những bước đi chiến lược để đưa miến dong Bắc Kạn vươn xa hơn.

"Nhờ sự hỗ trợ của chính quyền và các chính sách phát triển nông thôn, HTX chúng tôi đã có cơ hội tiếp cận nguồn vốn ưu đãi, đầu tư dây chuyền sản xuất hiện đại và mở rộng thị trường. Hiện nay, miến dong Bắc Kạn đã có mặt tại nhiều hệ thống siêu thị lớn như Winmart, Big C và cả các kênh thương mại điện tử, giúp bà con có đầu ra ổn định hơn", cô Triệu Thị Tá cho biết.

Thành công của cô Tá không chỉ góp phần thay đổi diện mạo kinh tế địa phương mà còn mở ra cơ hội thoát nghèo cho hàng trăm hộ dân. Ảnh: N.H

Nhận thức được tiềm năng của cây dong riềng và ngành sản xuất miến dong trong phát triển kinh tế nông thôn, tỉnh Bắc Kạn đã triển khai nhiều chính sách hỗ trợ cho bà con. Trong đó, UBND tỉnh đã ban hành các chương trình khuyến khích phát triển vùng nguyên liệu dong riềng tập trung, giúp ổn định đầu ra cho sản phẩm.

Cụ thể, tỉnh đã có chính sách hỗ trợ về giống, phân bón và hướng dẫn kỹ thuật trồng dong riềng theo tiêu chuẩn hữu cơ. Bên cạnh đó, các cơ sở sản xuất miến dong cũng được hỗ trợ tiếp cận nguồn vốn ưu đãi từ quỹ hỗ trợ nông dân, quỹ phát triển hợp tác xã để đầu tư máy móc, nâng cấp dây chuyền sản xuất.

Ngoài ra, Bắc Kạn còn chú trọng đến việc bảo hộ thương hiệu "Miến dong Bắc Kạn", hỗ trợ doanh nghiệp và hợp tác xã đăng ký chứng nhận OCOP, nâng cao giá trị sản phẩm. Chính quyền địa phương cũng tổ chức các hội chợ, chương trình xúc tiến thương mại để quảng bá miến dong, giúp sản phẩm vươn xa ra thị trường trong nước và quốc tế.

Câu chuyện của cô Triệu Thị Tá là minh chứng rõ nét cho tinh thần vượt khó, sáng tạo trong phát triển kinh tế nông thôn. Từ một loại cây mọc dại, nhờ sự chăm chỉ và tầm nhìn xa, cô đã biến nó thành sản phẩm có giá trị kinh tế cao, mang lại sinh kế cho nhiều hộ dân.

Không chỉ là một sản phẩm nông sản đơn thuần, miến dong Bắc Kạn còn là niềm tự hào của người dân nơi đây. Đó là minh chứng cho sự kiên trì, sáng tạo và tinh thần vươn lên thoát nghèo của đồng bào miền núi. Chương trình giảm nghèo thông qua phát triển miến dong ở Bắc Kạn đang mở ra một hướng đi mới, giúp bà con thoát nghèo một cách bền vững. Đây không chỉ là bài học cho riêng địa phương này, mà còn là kinh nghiệm quý báu để nhiều vùng miền khác có thể áp dụng, tận dụng lợi thế nông sản đặc trưng để phát triển kinh tế.