Những ngày cuối thu, khi ánh nắng vàng bớt gắt gao, chúng tôi có dịp đến xã Tả Phìn, tỉnh Lào Cai để ghi nhận thực tế câu chuyện thoát nghèo của những người nông dân nơi đây. Dưới chân núi Sa Pa mờ sương, những vườn đào trải dài xanh mơn mởn, từng chồi non vươn mình căng tràn nhựa sống. Không khí chuẩn bị cho đào vào vụ Tết đang len lỏi vào từng nếp nhà, hứa hẹn một vụ mùa bội thu cho người trồng đào.

Chúng tôi gặp anh Nguyễn Mạnh Thắng (thôn Sả Xéng, xã Tả Phìn) - người nông dân gắn bó với vùng đất này hơn một thập kỷ qua và giờ đã trở thành tấm gương điển hình thoát nghèo, làm giàu từ cây đào.

Gian nan lập nghiệp nơi đất mới

Chia sẻ với chúng tôi, anh Thắng cho biết, anh quê gốc ở tỉnh Phú Thọ, cùng vợ lên Sa Pa lập nghiệp từ hai bàn tay trắng, mang theo hai đứa con nhỏ và vô vàn nỗi lo cơm áo. Nhớ về những ngày đầu, anh Thắng kể: “Vợ chồng tôi ban đầu mở cửa hàng tạp hóa, nhưng thu nhập bấp bênh, không đủ lo cho các con ăn học. Ở vùng núi cao này, khí hậu khắc nghiệt, mỗi đồng kiếm được đều rất quý. Có lúc tưởng phải bỏ về quê cũ”.

Nhưng rồi, nhờ quan sát và tìm hiểu, anh nhận ra đất đai, khí hậu Sa Pa đặc biệt hợp với cây đào – loài cây không chỉ mang vẻ đẹp mỗi độ xuân về mà còn là nguồn thu kinh tế cao. Với quyết tâm đổi đời, anh Thắng mạnh dạn vay hơn 300 triệu đồng từ ngân hàng, thuê thêm đất và bắt đầu trồng đào.

Ban đầu, hai vợ chồng anh Thắng khai phá được khoảng 8.000m² đất, dựng hai vườn đào với hàng trăm gốc giống. Công việc khá vất vả, chăm sóc cây, lại thêm chi phí phân bón, giống cây, hệ thống tưới tiêu… nhưng họ vẫn kiên trì theo đuổi.

“Những ngày ấy, chúng tôi thức dậy từ mờ sáng để tưới cây, làm cỏ, rồi lên nương chăm từng gốc đào. Khó khăn chồng chất, nhưng chưa bao giờ nản chí. Chúng tôi tin, chỉ cần kiên trì thì cây đào sẽ không phụ công người trồng”, anh Thắng chia sẻ.

Sau 6 năm miệt mài, công sức của gia đình anh Thắng đã được đền đáp xứng đáng. Vườn đào xanh tốt, cây khỏe mạnh, hoa nở rực rỡ mỗi độ xuân về. Từ vụ đầu tiên, gia đình đã có doanh thu 200–300 triệu đồng. Các năm sau, khi cây trưởng thành, số lượng và chất lượng đào ngày càng cao, thu nhập tăng lên 400–500 triệu đồng mỗi năm, có vụ cao điểm đạt gần 1 tỷ đồng.

Điều đặc biệt là giống đào Sa Pa được thiên nhiên ưu ái: Khí hậu mát lạnh, đất tơi xốp, giàu dinh dưỡng giúp cánh hoa dày, lâu tàn, màu sắc tươi thắm hơn đào vùng khác. Nhờ vậy, cây đào nơi đây có giá trị kinh tế cao.

Gia đình anh Thắng hiện trồng đa dạng các loại đào: Đào phai, đào bích, đào thất thốn – loại được ưa chuộng dịp Tết, cùng một số gốc nhất chi mai quý hiếm. Mỗi cây đào được định giá từ  2 triệu đến 20 triệu đồng, tùy tuổi cây và dáng thế.

Tạo sinh kế, lan tỏa mô hình làm giàu

Nhờ thành công từ vườn đào, gia đình anh Thắng thoát hẳn cảnh nghèo, xây được ngôi nhà khang trang, lo cho 2 con học hành đầy đủ. Không chỉ vậy, anh còn tạo việc làm thời vụ cho nhiều lao động địa phương vào mỗi vụ chăm sóc và vận chuyển đào. Mô hình trồng đào của anh Thắng cũng trở thành điểm tham khảo cho nhiều hộ nông dân trong xã Tả Phìn. Hơn chục hộ đã học hỏi kinh nghiệm, đầu tư vào trồng đào, góp phần thay đổi cơ cấu kinh tế nông nghiệp tại địa phương.

Chị Nguyễn Thị Hương cho biết: “Nhờ cây đào, nhiều nhà trong bản đã có thêm nguồn thu đáng kể. Với gia đình tôi, từ khi học tập mô hình trồng đào của gia đình anh Thắng, cuộc sống khấm khá hơn hẳn so với trước kia chỉ làm nương rẫy trồng ngô, lúa, thu nhập mỗi vụ đào cũng độ vài trăm triệu đồng”.

Trong tiết trời se lạnh cuối thu, những vườn đào của gia đình anh Thắng đang trổ lộc non, thân cây khỏe mạnh, báo hiệu một mùa hoa bội thu. Anh Thắng tin tưởng vụ đào Tết tới đây sẽ tiếp tục mang về khoản thu đáng kể cho gia đình và bà con trong thôn. Anh Thắng chia sẻ: “Chúng tôi sẽ tiếp tục mở rộng diện tích trồng lên hơn 1ha, dự kiến thêm nhiều gốc đào trưởng thành kịp bán Tết. Hy vọng giá đào vẫn tốt để bà con có thêm thu nhập, chuẩn bị một cái Tết sung túc hơn”.

Dưới chân núi Sa Pa, màu xanh mướt của những vườn đào mới được chăm sóc kỹ càng như báo trước một mùa xuân tràn trề hy vọng. Hình ảnh những người nông dân tất bật vun xới, tỉa cành, ánh mắt rạng rỡ của họ khiến chúng tôi thêm niềm vui.

Những vườn đào tươi tốt không chỉ mang đến thu nhập cho gia đình anh Thắng mà còn làm đẹp thêm cảnh quan, thu hút du khách khi tới Sa Pa. Vào mùa xuân, sắc đào hồng thắm phủ khắp triền núi, trở thành nét đặc trưng của du lịch địa phương. Đứng giữa vườn đào đang vào vụ chăm sóc, chúng tôi không chỉ thấy được sự cần cù của người nông dân vùng cao mà còn cảm nhận niềm tin về tương lai ấm no hơn từ những chồi non đang vươn lên.

Chia tay vợ chồng anh Thắng khi hoàng hôn buông xuống dãy Hoàng Liên Sơn, chúng tôi mang theo câu chuyện đầy cảm hứng về tinh thần vượt khó, dám nghĩ, dám làm của người nông dân nơi đây. Tin rằng, với những vườn đào đang xanh mơn mởn kia, mùa Tết sắp tới sẽ mang lại no ấm cho gia đình anh và lan tỏa niềm vui tới nhiều hộ dân khác ở Tả Phìn.

Câu chuyện thoát nghèo của gia đình anh Thắng cho thấy tiềm năng lớn từ cây đào nếu được đầu tư bài bản. Đây cũng là minh chứng cho sự cần thiết của việc tận dụng lợi thế khí hậu, thổ nhưỡng của địa phương để phát triển kinh tế nông nghiệp. Trong bối cảnh chuyển dịch cơ cấu cây trồng tại nhiều xã vùng cao Lào Cai, mô hình trồng đào không chỉ giúp nâng cao thu nhập cho nông dân mà còn mở ra hướng phát triển gắn với du lịch sinh thái, làng nghề truyền thống và dịch vụ chăm sóc cây cảnh.