Nghệ An: Cơ hội mới từ chăn nuôi đại gia súc

Thế mạnh vùng khó

Những năm gần đây, mô hình chăn nuôi đại gia súc tập trung đang được tỉnh Nghệ An khuyến khích, hỗ trợ đã mang lại cho người chăn nuôi hiệu quả kinh tế cao, nhiều hộ nhanh chóng thoát nghèo, từng bước làm giàu, mở ra phương thức chăn nuôi mới, góp phần thúc đẩy ngành này phát triển theo hướng hàng hóa.

Chăn nuôi gia súc – hướng phát triển bền vững vùng dân tộc thiểu số và miền núi tỉnh Nghệ An

Ông Vừ Nỏ Chùa, bản Sơn Hà xã Tà Cạ, huyện Kỳ Sơn,tỉnh Nghệ An cho biết, trước đây, gia đình ông chủ yếu chăn nuôi lợn, gà thả rông. Tuy nhiên việc chăn nuôi lợn, gà này nguồn thu nhập cũng không cao, do đó, ông cùng nhiều người dân chuyển sang nuôi trâu bò bán thịt. Ông đã mạnh dạn vay vốn đầu tư nuôi 20 con bò và 11 con dê theo hướng bán chăn thả, đồng thời chuyển đất sản xuất kém hiệu quả sang trồng cỏ cho bò ăn.

Nhờ vậy, đàn gia súc phát triển ổn định. Ông Chùa cho biết thêm, ở bản của ông những năm gần đây chính quyền đã tuyên truyền cho người dân thay đổi phương thức sản xuất. Trâu bò được người dân nuôi bằng nhiều hình thức khác nhau. Gia đình nào có đất rộng thì chăn nuôi theo kiểu trang trại, bán chăn thả còn những gia đình không có đất chăn thả thì trồng cỏ voi để chủ động nguồn thức ăn phục vụ nuôi nhốt, nuôi vỗ béo. Chăn nuôi trâu bò đã trở thành nguồn thu nhập chính của bà con.

Còn tại xã Huổi Tụ, huyện Kỳ Sơn nơi có đến 95% dân số là đồng bào dân tộc Mông, nghề chăn nuôi đại gia súc đã có truyền thống từ lâu đời. Với việc diện tích các khu vực bãi chăn thả ngày một thu hẹp người dân địa phương đã thay đổi phương thức chăn nuôi. Hầu như gia đình nào cũng dành một diện tích để trồng cỏ voi, bổ sung thức ăn cho gia súc. Đến nay, toàn xã đã hơn 3.500 con trâu bò, nhiều gia đình vươn lên khá giả nhờ nuôi trâu bò. Nghề chăn nuôi đại gia súc ở đây đã trở thành một điểm sáng trong phát triển kinh tế của huyện.

Gia đình ông Vừ Nhè Làu, bản Trung Tâm, xã Huổi Tụ, huyện Kỳ Sơn cho biết trước đây người dân địa phương thường trồng cây thuốc phiện nhưng khi nhà nước có lệnh cấm, bà con đã bắt đầu chuyển đổi sang nuôi trâu bò và trồng các loại cây khác. Việc chính quyền địa phương tích cực tuyên truyền và làm tốt công tác thú y đã giúp bà con nuôi trâu bò ít mắc bệnh và mang lại hiệu quả hơn.

Cuộc sống ổn định, bà con không còn ai trồng cây thuốc phiện nữa. Riêng bản thân gia đình có hơn 2ha đất đồi nên ông áp dụng hình thức nuôi vỗ béo. Con giống hơn một năm tuổi được ông mua về đầu năm, sau gần một năm chăm sóc thì được ông xuất bán. Tính trung bình mỗi năm, gia đình thu lãi từ 80-100 triệu đồng, đủ để trang trải cuộc sống của cả gia đình.

Hướng đi đúng

Với diện tích đất tự nhiên gần 16.487km2, trong đó diện tích đồi núi chiếm tới 83%. Nghệ An là tỉnh có điều kiện thuận lợi và tiềm năng để phát triển chăn nuôi đại gia súc. Hiện, tổng đàn trâu bò trên toàn tỉnh hiện có khoảng 760 ngàn con chiếm 8,4% cả nước, trong đó chỉ tính riêng địa bàn miền núi có tổng đàn hơn 600 ngàn con trâu bò và hơn 700 ngàn con lợn chiểm tỷ lệ 2/3 tổng đàn của cả tỉnh. Điển hình như các huyện miền núi Nghệ An như, Tương Dương, Kỳ Sơn, Quỳ Châu, Nghĩa Đàn… Tuy nhiên ở các địa phương miền núi đa phần là chăn nuôi nông hộ nhỏ lẻ, nên việc phối giống hoàn toàn mang tính tự nhiên, dẫn đến hiện tượng cận huyết làm cho chất lượng con giống ngày càng giảm. Bên cạnh đó, dịch bệnh, thị trường tiêu thụ, ngân sách đầu tư để phát triển chăn nuôi cũng đang là bài toán khó ở các địa phương này.

Một mô hình nuôi vỗ béo trâu, bò tại huyện Kỳ Sơn, tỉnh Nghệ An.

Hiện nay, mặc dù một số địa phương vùng dân tộc thiểu số và miền núi ở Nghệ An đã dần chuyển hướng sang chăn nuôi đại gia súc. Tuy nhiên, việc chuyển đổi này vẫn còn khá dè dặt. Theo thống kê của ngành nông nghiệp, sản lượng chăn nuôi đại gia súc của Nghệ An còn rất nhỏ so với nhu cầu của thị trường.

Kỳ Sơn là huyện miền núi đã có những cơ chế chính sách, đẩy mạnh tuyên truyền vận động người dân chuyển đổi hình thức chăn nuôi trâu, bò từ chăn thả tự do sang bán chăn thả hoặc nuôi nhốt cho phù hợp với điều kiện sản xuất.

Ông Dềnh Bá Lồng - Chủ tịch uỷ ban nhân dân xã Huổi Tụ, huyện Kỳ Sơn cho biết, điều kiện diện tích bãi chăn thả ở địa phương dù bị thu hẹp nhưng so với các địa phương khác thì vẫn còn khá lớn, trong khi người dân đã có kinh nghiệm trong việc chăn nuôi trâu bò nên những năm qua, xã đã xác định chăn nuôi đại gia súc là ngành kinh tế chủ yếu của địa phương. Bên cạnh việc đẩy mạnh tuyên truyền người dân tiêm phòng cho gia súc, không thả rong vào mùa đông và đa dạng hóa các hình thức chăn nuôi, hàng năm từ các nguồn vốn phát triển, địa phương hỗ trợ người dân từ 20-30 con trâu bò.

Hiện nay bên cạnh việc chăn thả tự do, người dân còn có nhiều hình thức chăn nuôi khác như, nuôi nhốt, chăn nuôi vỗ béo rồi xuất bán. Nhờ đó, hiệu quả kinh tế ngày càng cao. “Huyện Kỳ Sơn cũng xác định chăn nuôi đại gia súc là một trong những ngành kinh tế mũi nhọn của huyện nên đã có nhiều chính sách nhằm hỗ trợ người dân địa phương phát triển đàn gia súc cũng như tìm đầu ra. Để nâng cao giá trị sản phẩm, hiện nay, huyện đang xúc tiến làm các sản phẩm OCOP từ nguồn thịt này như: thịt lợn giàng, bò giàng… qua đó, góp phần tăng thu nhập cho người chăn nuôi…”, ông Thò Bá Rê - Phó Chủ tịch uỷ ban nhân dân huyện Kỳ Sơn cho biết.

Cũng theo ông Thò Bá Rê, liên tiếp trong nhiều năm nay, đàn trâu bò của huyện Kỳ Sơn đều có sự gia tăng về số lượng. Đến nay, tổng đàn trâu, bò của huyện Kỳ Sơn đã có hơn 50.000 con. Tuy nhiên, đã có sự phát triển nhanh chóng về số lượng nhưng hiện nay việc tiêu thụ trâu bò vẫn phụ thuộc vào tư thương mà chưa có liên kết với các cơ sở chế biến. Bên cạnh đó, người dân vẫn nuôi theo kiểu tự phát chứ chưa có quy hoạch bài bản.

Theo Chiến lược phát triển chăn nuôi giai đoạn 2021- 2030, để phát triển chăn nuôi đại gia súc Chính phủ cho phép các địa phương chuyển đổi diện tích đất nông nghiệp hiệu quả thấp sang thâm canh trồng cỏ và cây thức ăn chăn nuôi, khuyến khích công nghệ tiên tiến phát triển trong chăn nuôi. Tỉnh Nghệ An cũng đã ban hành các cơ chế chính sách hỗ trợ phát triển chăn nuôi theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững.

Về vấn đề này, ông Nguyễn Quang Tùng - Chủ tịch hội nông dân tỉnh Nghệ An cho biết, “Chăn nuôi gia súc gia cầm ở các huyện miền núi cũng được tỉnh rất quan tâm. Đặc biệt thể hiện qua các chính sách hỗ trợ, thông qua Hội đồng nhân dân tỉnh đã ban hành. Nhất là các chính sách hỗ trợ nông nghiệp và nông thôn khu vực miền núi. Để thực hiện các chủ trương đó hội nông dân có nhiều hoạt động như triển khai các mô hình kinh tế, áp dụng khoa học kỹ thuật cũng như cách thức canh tác sản xuất mới, chăn nuôi mới cho bà con, đưa các giống mới vào năng suất hơn phù hợp với các huyện miền núi. Bên cạnh đó, tuyên truyền, vận động bà con các vùng miền núi thay đổi mạnh hơn tập quán chăn nuôi…”.

Có thể nói, hướng sản xuất chăn nuôi đại gia súc đang là cơ hội, đang là hướng đo đúng cho người dân vùng dân tộc thiếu số và miền núi khai thác. Vì vậy, người dân cần mạnh dạn nắm bắt bắt cơ hội sớm chuyển đổi sản xuất một cách phù hợp. Từ thực tế kết quả đạt được, cùng với nhiều chính sách đã đi vào cuộc sống và phát huy hiệu quả thiết thực trong việc hỗ trợ phát triển chăn nuôi gia súc tập trung, tạo động lực giúp người dân thay đổi nhận thức, chăn nuôi theo hướng hàng hóa, chất lượng đàn trâu, bò được nâng cao. Nhờ vậy, tổng số đàn gia súc chính của tỉnh Nghệ An tăng nhanh, tạo ra sự bứt phá mới để chăn nuôi gia súc phát triển./.