Tăng năng lực chế biến, nâng giá trị nông sản Sơn La

Đa dạng giải pháp tăng năng lực bảo quản, chế biến nông sản

Bà Đỗ Thị Bích Châu, Phó Giám đốc Sở Công Thương Sơn La cho biết, phát huy các thế mạnh về quỹ đất nông nghiệp, thổ nhưỡng, khí hậu, đồng thời với sự lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt của tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh, và sự vào cuộc của hệ thống chính trị, sản xuất nông nghiệp và tiêu thụ, xuất khẩu nông sản tỉnh Sơn La đạt được kết quả tích cực.

Sơn La rất có thế mạnh về nông nghiệp

Sản phẩm nông sản, thực phẩm từng bước được sản xuất theo quy trình sản xuất an toàn đảm bảo các tiêu chuẩn của thị trường, sản xuất nông nghiệp đã bước đầu gắn với công nghiệp chế biến để đẩy mạnh tiêu thụ và xuất khẩu hàng hóa góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

Đơn cử, Dự án “Chuỗi cung ứng lạnh có vai trò thiết yếu để nhân rộng sản xuất rau an toàn ở Sơn La” do Chính phủ Úc tài trợ để hỗ trợ xây dựng chuỗi cung ứng lạnh, chuyển giao công nghệ điều chỉnh nhiệt độ lạnh cải tiến CoolBot cho một số HTX trên địa bàn tỉnh đã và đang góp phần cung cấp rau an toàn chất lượng tốt đến tay người tiêu dùng, giảm hao hụt trong quá trình bảo quản.

Với công nghệ CoolBot, chi phí đầu tư ban đầu thấp, chỉ từ 92 triệu cho kho lạnh 15m³ và 116 triệu cho kho lạnh 30m³, cải tiến xe tải thùng thành xe lạnh với chi phí từ trên 100-150 triệu đồng. Sử dụng tấm cách nhiệt lắp ghép làm kho lạnh và thùng kho lạnh, điều hòa một chiều thông thường và bộ điều khiển CoolBot, kho lạnh sẽ đạt nhiệt độ thấp nhất từ 1,5°C thích hợp để bảo quản rau, củ, quả.

Từ năm 2021 đến nay, dự án đã tổ chức các lớp đào tạo cho nông dân, người sử dụng về kỹ thuật bảo quản sau thu hoạch và vận hành kho lạnh; thực hành và hỗ trợ kỹ thuật trực tiếp trong quá trình vận hành; lắp đặt và chuyển giao 3 kho lạnh 15 m³, 8 kho lạnh 30 m³, chuyển giao 2 xe tải lạnh cải tiến từ xe tải thường phủ bạt cho các HTX trên địa bàn huyện Mộc Châu, Vân Hồ và Mai Sơn.

Đơn cử, HTX Nông nghiệp Hoàng Hải Tân Lập, tiểu khu 34, xã Tân Lập, huyện Mộc Châu được dự án hỗ trợ xây dựng kho lạnh và cải tiến chuyển giao xe tải thường phủ bạt thành xe tải lạnh 7 tấn.

Với tổng mức đầu tư chỉ hơn 250 triệu đồng cho cả kho lạnh và xe tải lạnh cải tiến, việc bảo quản lạnh sau thu hoạch và vận chuyển rau, củ, quả được thực hiện đồng bộ. Với số lượng vận chuyển lớn, nếu rau không được xử lý sơ chế, bảo quản lạnh trước, trong và sau vận chuyển, tỷ lệ hao hụt lên tới 20%. Bây giờ có kho lạnh và xe lạnh bảo quản, tỷ lệ hao hụt giảm nên HTX có thể đã nâng mức giá thu mua rau, củ, quả cho các hộ thành viên và người sản xuất khác.

Cùng với mô hình kho lạnh, hiện nay, toàn tỉnh Sơn La có trên 500 cơ sở, nhà máy chế biến nông sản. Toàn tỉnh có 235 chuỗi cung ứng thực phẩm nông sản, thuỷ sản an toàn; có 24 sản phẩm được Cục Sở hữu trí tuệ cấp văn bằng bảo hộ, trong đó có 2 sản phẩm được bảo hộ tại châu Âu và Thái Lan.

Một số tập đoàn, doanh nghiệp có năng lực, uy tín cao hàng đầu trong lĩnh vực chế biến, bảo quản, xuất khẩu nông sản trong và ngoài nước đã quan tâm đầu tư các nhà máy chế chế biến nông sản trên địa bàn tỉnh như: Vinamilk (nhà máy chế biến sữa tại Mộc Châu); Tập đoàn TH (Nhà máy chế biến hoa quả tươi và thảo dược Vân Hồ); Công ty CP Thực phẩm Đồng Giao (Trung tâm chế biến rau, quả Doveco Sơn La); Tổng công ty Chè Việt Nam (Vinatea)...

Doanh nghiệp chung tay nâng cao năng lực chế biến và giá trị nông sản

Những năm gần đây, Sơn La được đánh giá là hiện tượng nông nghiệp của cả nước và là địa phương được kỳ vọng trở thành trung tâm chế biến nông sản của khu vực Tây Bắc. Với diện tích cây ăn quả đứng thứ 2 toàn quốc, nổi tiếng với mô hình trồng cây ăn quả trên đất dốc và có nhiều loại sản phẩm xuất khẩu đi các quốc gia trên thế giới, việc ra đời các nhà máy, cơ sở chế biến hoa quả sau thu hoạch được xem là lời giải cho bài toán nâng cao giá trị nông sản cũng như tìm đầu ra cho sản phẩm tại địa phương này.

Là doanh nghiệp hoạt động tại Sơn La, Trung tâm chế biến rau quả Doveco đang trở thành một trong những đầu tàu, dẫn dắt giúp địa phương phát triển vùng nguyên liệu theo hướng quy mô hàng hóa có sự liên kết giữa công ty và người dân trong phát triển các loại cây ăn quả phục vụ cho nhà máy chế biến.

Ông Nguyễn Thanh Tùng, Giám đốc Trung tâm chế biến rau quả Doveco Sơn La cho biết, Trung tâm đã hoàn thành giai đoạn 1. Với công suất 52.000 tấn sản phẩm 1 năm thì nhu cầu đáp ứng cho Trung tâm cần từ 130.000-170.000 nguyên liệu các loại trong một năm.

Cùng với đó, từ những năm 2019 đến, Trung tâm đã triển khai các vùng nguyên liệu trên địa bàn tỉnh Sơn La. Đến nay, Trung tâm đã triển khai được gần 500ha dứa, 200 chanh leo; đồng thời, mỗi một vụ, triển khai khoảng 500 đến 700ha ngô ngọt và đậu tương, rau.

Hiện nay, tỉnh Sơn La đang tiếp tục tăng cường, đổi mới các hoạt động quảng bá, giới thiệu sản phẩm nông sản. Đồng thời, tỉnh mở rộng thị trường tiêu thụ các sản phẩm nông sản, nhất là sản phẩm chế biến đóng gói tại địa phương.

Ngoài ra, Sơn La tiếp tục hỗ trợ xây dựng chỉ dẫn địa lý, thương hiệu cho các mặt hàng nông sản của địa phương. Đồng thời, Sơn La tiếp tục tập trung cao vào xây dựng mã số vùng trồng và các giải pháp đáp ứng nhu cầu của các thị trường xuất khẩu. Với sự vào cuộc của các doanh nghiệp, nỗ lực này sẽ giúp Sơn La sớm hiện thực hóa mục tiêu trở thành trung tâm sản xuất, chế biến nông sản của cả nước.